قەشقەردە مەھمۇد كاشغەرىينى خاتىرىلەش پائالىيىتى

قەشقەردە مەھمۇد كاشغەرىينى خاتىرىلەش

پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى


2008-يىلى 11-ئاينىڭ 28-كۈنى ئۇلۇغ بوۋىمىز مەھمۇد كاشغەرىينىڭ ئانا يۇرتى قەشقەردە شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتىنىڭ رىياسەتچىلىكىدە، دۇنيا بويىچە تۈركىي مىللەتلەرنىڭ تۇنجى تىل ۋە مەدەنىيەت قامۇسى بولغان «دىۋان لۇغاتىت-تۇرك»نىڭ ئاپتورى مەھمۇد كاشغەرىي تۇغۇلغانلىقىنىڭ مىڭ يىللىقىنى خاتىرىلەش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى.



شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق پارتكومنىڭ دائىمىي ھەيئەت ئەزاسى، ئاپتونوم رايونلۇق ھۆكۈمەتنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى كۈرەش مەخسۇت خاتىرىلەش پائالىيىتىدىن بۇرۇن، بۇ قېتىمقى پائالىيەتكە قاتنىشىش ئۈچۈن كەلگەن تۈركىيە پرىزدىنت مەھكىمىسىنىڭ باش كاتىپى مۇستافا ئىسىن بىلەن كۆرۈشتى ۋە تۈركىيەدىن كەلگەن مېھمانلارنى قىزغىن قارشى ئالىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

كۈرەش مەخسۇت مۇنداق دىدى:
بۇ يىل مەھمۇد قەشقىرى تۇغۇلغانلىقىغا دەل مىڭ يىل بولدى. تۈركىيە ۋەكىللەر ئۆمىكىنىڭ مەھمۇد قەشقىرى يۇرتىغا كېلىپ پائالىيەتلەرگە قاتنىشىشى جۇڭگۇ - تۈركىيە مەدەنىيەت ئالماشتۇرىشىدا ئىنتايىن مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.
شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق ھۆكۈمىتى تارىختىن بېرى غەيرى ماددىي مەدەنىيەت مىراسلىرىنى ئېچىش، ۋارىسلىق قىلىش، قوغداش ۋە تەرەققى قىلدۇرۇشقا ئىنتايىن ئەھمىيەت بېرىپ كېلىۋاتىدۇ.
نۆۋەتتە «ئۇيغۇر 12 مۇقامى» ب د ت نىڭ غەيرىي ماددى مەدەنىيەت مىراسلىرى قاتارىغا كىردى.
جۇڭگۇ ھۆكۈمىتى يەنىلا غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسلىرىنى قوغداشقا ھەم ۋارىسلىق قىلىشقا داۋاملىق تىرىشىدۇ.

كۈرەش مەخسۇت خاتىرىلەش پائالىيىتىدە يەنە مۇنداق دىدى:
بۈگۈن بىز جۇڭگۇنىڭ تارىخىي مەدەنىيەتلىك داڭلىق شەھىرى -قەشقەرگە يىغىلىپ ئۇيغۇر خەلقىنىڭ ئۇلۇغ تىلشۇناس ئالىمى مەھمۇد قەشقىرى تۇغۇلغانلىقىنىڭ مىڭ يىللىقىنى خاتىرىلەپ ۋە ئەسلەپ ئولتۇرماقتىمىز.
بۇ جۇڭگۇ شىنجاڭنىڭ مەدەنىيەت، مائارىپ تارىخىدىكى كاتتا ئىش.
«تۈركىي تىللار دىۋانى» - ئۇيغۇر خەلقىنىڭ مەدەنىيەت تارىخىدىكى شانلىق نامايەندە.
ئۇ دۇنيا مەدەنىيەت تەرەققىياتىدا مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە.

كۈرەش مەخسۇت يەنە مۇنداق دىدى:
يېقىنقى بىر ئەسىردىن بېرى «تۈركىي تىللار دىۋانى» شەرق - غەرب ئالىملىرى تەتقىقاتىدىكى قىزىق نۇقتا بولۇپ قالدى.
مەھمۇد قەشقىرى ۋە «تۈركىي تىللار دىۋانى» جۇڭخۇا مىللىتىگە مەنسۇپ بولۇپلا قالماي، بەلكى يەنە پۈتكۈل ئىنسانىيەتكە مەنسۇپ.
بىز پۈتكۈل ئىنسانىيەت مەدەنىيەت خەزىنىسىدىكى مۈنەۋۋەر مەدەنىيەت مىراسى بولغان «تۈركىي تىللار دىۋانى»نى ئۈزلۈكسىز تەتقىق قىلىش بىلەن بىللە، ئۈزلۈكسىز يېڭىلىق يارىتىپ، يول ئېچىپ ئىلگىرىلەپ شىنجاڭنىڭ مەدەنىيەت، مائارىپ ئىشلىرىغا زور تۆھپە قوشۇشىمىز كېرەك.



تۈركىيە پىرىزدىنت مەھكىمىسىنىڭ باش كاتىپى مۇستافا ئىسىن ۋە تۈركىيە تىل جەمئىيىتىنىڭ باشلىغى شۈكۈر خالىق ئاكالىن تەبرىك سۆزىدە مۇنداق دىدى:
جۇڭگۇنىڭ غەيرىي ماددىي مەدەنىيەت مىراسلىرىنى قوغداشقا كۆڭۈل بۆلۈشى بىزدە چوڭقۇر تەسىر قالدۇردى.
«تۈركىي تىللار دىۋانى»نىڭ دۇنيادا ھازىر تۈرك تىلى قاتارلىق سەككىز خىل تىلدا تەرجىمىسى بار. يەنە نەچچە مىڭلىغان تەتقىقات ماقالىلىرى ئېلان قىلىندى.
بىز «تۈركىي تىللار دىۋانى» تەتقىقاتىدا داۋاملىق ئورتاق تىرىشىپ، جۇڭگۇ-تۈركىيە مەدەنىيەت ئالماشتۇرىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشنى ئۈمىد قىلىمىز.
تۈركىيە ۋەكىللەر ئۆمىكى يەنە كونا شەھەر ناھىيىسىنىڭ ئوپال يېزىسىدىكى مەھمۇد كاشغەرىي مەقبەرىسىنى تاۋاب قىلدى. يەنە يۈسۈپ خاس ھاجىپ مەقبەرىسى، يېڭى بازار قاتارلىق جايلارنى زىيارەت قىلدى

天山网讯（记者佟志红摄影报道）
2008年11月28日上午，在新疆维吾尔自治区人民政府主持下，世界上第一部《突厥语大辞典》的作者麻赫穆德·喀什噶里诞辰1000周年纪念活动在新疆喀什举行。

自治区党委常委、自治区副主席库热西·买合苏提在纪念活动举行前，亲切会见了前来参加纪念活动的土耳其总统府秘书长穆斯塔法·伊森一行。

库热西·买合苏提对土耳其客人的到来表示欢迎。他说，今年恰逢麻赫穆德·喀什噶里诞辰1000周年，土耳其派代表团一行前来麻赫穆德·喀什噶里的故里参加纪念活动，对促进中土文化交流具有十分重要的意义。中国政府包括新疆维吾尔自治区人民政府历来十分重视非物质文化遗产的挖掘、传承、保护和发展。目前《十二木卡姆》已列入联合国非物质文化遗产保护名录。中国政府还将在非物质文化保护、传承方面继续努力。

纪念活动在麻赫穆德·喀什噶里的故里——喀什地区疏附县乌帕尔乡举行。

麻赫穆德·喀什噶里于1008年出生于喀什地区疏附县乌帕尔乡的阿孜克村，是11世纪我国维吾尔族著名的语言学家，是中世纪维吾尔族政治、经济和文化事业空前繁荣的参与者和见证人。1076年，麻赫穆德·喀什噶里先生用阿拉伯文著成了世界上第一部《突厥语大辞典》，内容涉及到包括当今维吾尔族在内的突厥语民族的语言文字、文学、历史、民俗、天文、地理、农业、手工业、医学以及政治、军事和社会生活等方面的知识，堪称一部关于突厥语民族的百科全书，是研究和客观再现喀喇汗王朝文化史的弥足珍贵的原始文本。《突厥语大辞典》反映了维吾尔族作为中华民族大家庭一员共同参与缔造中华文化的历史功绩。

库热西·买合苏提在麻赫穆德·喀什噶里诞辰1000周年纪念活动上说，今天，我们共聚在中国历史文化名城——喀什，纪念和缅怀维吾尔族伟大的语言学家、麻赫穆德·喀什噶里诞辰1000周年，这是中国、新疆文化教育事业发展进程中的一件盛事。《突厥语大辞典》纪录的一批汉语借词是包括维吾尔族在内的突厥语诸部族与中原汉族在政治、经济和文化领域发生密切接触的历史印记，是维吾尔族人民所创造的高度文明的一座光辉里程碑，是中华民族的优秀文化遗产，对世界文明的进步起到非常重要的作用。

库热西·买合苏提说，近一个世纪来，《突厥语大辞典》已成为东西方学术界持续研究的热点。麻赫穆德·喀什噶里先生及《突厥语大辞典》不仅属于中华民族，也属于全人类；不仅是全人类文化宝库中优秀的文化遗产，尤其是现代突厥语诸民族共同的文化遗产。我们将不断推进对《突厥语大辞典》的研究，在继承中创新，在开拓中前进，对发展新疆人文教育事业做出更大的贡献。

土耳其总统府秘书长穆斯塔法·伊森、土耳其语言协会会长许可力·哈鲁克·阿卡琳在致辞中说，中国对非物质文化遗产的保护的重视程度给我们留下了很深的印象，《突厥语大辞典》目前在全世界已有中文、土耳其文等八种译本，有数以千计的专题性研究专著和论文。希望两国继续共同推进对《突厥语大辞典》的研究，并促进土中两国的文化交流。

土耳其代表团一行还到位于疏附县乌帕乡的麻赫穆德·喀什噶里陵墓进行祭拜，并参观考察了玉素甫·哈斯·哈吉甫墓、中西亚国际市场等。自治区党委常委、自治区副主席库热西·买合苏提及自治区、喀什地区及有关部门领导陪同。

http://www.tianshannet.com　
2008年11月28日 19:27:58 天山网