2009年2月24日星期二

KAŞGARLI MAHMUD KIRGIZİSTAN'DA ANILDI




KAŞGARLI MAHMUD KIRGIZİSTAN'DA ANILDI


Türk dilinin ilk sözlüğünü ve Türk kültürünün ilk ansiklopedisini hazırlayan Kaşgarlı Mahmud, doğumunun 1000. yılında Bişkek’te anıldı
22 Kasım 2008 - 19:49
font boyutu küçülsün büyüsün


BİŞKEK- Türk dilinin ilk sözlüğünü ve Türk kültürünün ilk ansiklopedisini hazırlayan Kaşgarlı Mahmud, doğumunun 1000. yılında Kırgızistan’ın Başkenti Bişkek’te anıldı
Kaşgarlı Mahmud’un 1000. doğum yılı etkinlikleri çerçevesinde UNESCO Türkiye Milli Komisyonu, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi (TÜRKSOY) işbirliğinde Devlet Opera ve Bale Tiyatrosu’nda konferans düzenlendi.
Kaşgarlı Mahmud ile ilgili bir belgeselin gösterimiyle başlayan konferansta konuşan Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Serpil Alpman, Divanü Lügati’t Türk’ü Türk milletlerine armağan eden Kaşgarlı Mahmud’un eser ve hatırasının daha bin yıllarca yaşatılacağını söyledi.
Alpman, Kırgızistan’da Divanü Lügati’t Türk’ün üzerinde çalışmalar yapan çok sayıda Kırgız bilim adamının bulunduğuna dikkati çekerek, Kaşgarlı Mahmud’un Kırgızistan topraklarında dünyaya geldiğinin bilindiğini belirtti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürü Mahmut Evkuran da Kazakça yaptığı konuşmada, Türk halkının selamlarını ileterek, Kırgızistan devletine, etkinliğin düzenlenmesine verdiği destekten dolayı teşekkür etti.
Bugüne kadar Divanü Lügati’t Türk’ün çeşitli dillere çevrilerek, basıldığını anımsatan Evkuran, başta Türkiye olmak üzere çok sayıda ülkede Kaşgarlı Mahmud’un 1000. doğum yılının, hakkındaki resim, kitap, yayın, sempozyumlar ve sergilerle kutlandığını ifade etti.
Evkuran ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünün desteğiyle bütün Türk dünyasında eş zamanlı olarak düzenlenen Uluslararası Kaşgarlı Mahmud hikaye yarışmasının sonuçlandığını bildirdi.
Daha sonra Kırgızistan’dan yarışmaya katılıp derece alanlara belgeleri verildi.
Konferansta konuşan Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü (KMTÜ) Prof. Dr. Süleyman Kayıpov da 1993 yılından bu yana sürekli dil birliği, alfabe birliği, kültür birliği ve Türk dünyası yazarları arasında ilişkilerin gelişimi yönünde konuşmaların yapıldığını, ancak bugüne kadar sadece Kırgız Türk Manas Üniversitesi ve Ahmet Yesevi Uluslararası Türk Kazak Üniversitesi’nin kurulmasının başarılabildiğini belirtti.
Kayıpov, Türk dünyasındaki kütüphane ve arşivlerdeki binlerce el yazması eseri kamuoyuna tekrar kazandırmak için geniş çaplı bilimsel araştırmaların yapılması gerektiğini söyledi.
Türk dünyasında "Türk kimliği sorunu" olduğunu ifade eden Kayıpov, Kaşgarlı Mahmud’un "Türkler" kelimesinden sonra iki nokta üst üste koyarak, Kırgızlar, Çiğiller, Türkler... diye sıralama yaptığını oysa bugün "Türkler" kelimesinden sonra virgül koyularak, diğer isimlerin sayıldığını belirtti.
Kayıpov, Türk üst kimliğinin yok olmakta olduğuna dikkati çekerek, alt kimliklerin varlığına bu üst kimliğin varlığının ters düşmediğini anlattı.
Örnek veren Kayıpov, bir Kırgız, bir Kazak kimliği bulunduğunu, bunların üst kimliğinin de Türk kimliği olduğunu söyledi.
Konferansta Marmara Üniversitesinden Prof. Dr. Fahri Solak ile tiyatro yazarı ve oyuncusu Kenan Işık da konuşma yaptılar.
Konferansın ardından, Türk Dünyası Müzik Topluluğu konser verdi.


http://www.mirhaber.com/haber.php?haber_id=21264

تولۇق ئوقۇش

Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati't-Türk Bibliyografyası




Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati't-Türk Bibliyografyası *


1. Kitaplar
- ABDURRAHMANOV, G. A.- MUTTALİBOV, S. M, Devanu Lugatit-Türk, İndek-Lugat, Taşkent, 1967, 405 s.
- AHALLI, S., Slovar´ Mahmuda Kaşkarskogo i Türkmenskiy Yazık, Aşgabat, 1958, 207 s.
- ARAT, Reşit Rahmeti, Eski Türk Şiiri, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1965, 506 s.
- ARAZKULIYEV, S., Mahmut Kaşgarı ve Türkmen Dilinde Garındaşlık Adalgaları, Turkmenistan Ilım ve Tehnika, Nu. 1, 2001.
- ASIM, Necip, Divan-ü Lûgat-it Türk’teki Eski Savlar, Zaman Kütüphanesi, 1922.
- ATALAY, Besim, Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi, c. 1, Alâeddin Kıral Basımevi, Ankara, 1939, XXXVI+530 s.
- ATALAY, Besim, Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi, c. 2, Alâeddin Kıral Basımevi, Ankara, 1940, 336 s + 1 harita.
- ATALAY, Besim, Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi, c. 3, Alâeddin Kıral Basımevi, Ankara, 1941, 452 s.
- ATALAY, Besim, Divanü Lûgat-it Türk İndeksi “Endeks”, c. 4, Alâeddin Kıral Basımevi, Ankara, 1943, XL+ 886 s.
- AYBARS, Nevin, Divanü Lügat-it-Türk’teki Atasözleri ve Öğütler, İstanbul, 1949.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), Mahmud al-Kaşgarî: Kitab Divân Lugat at-Türk, 3 cilt, İstanbul, 1917–1919.
- BİRTEK, Ferit, En Eski Türk Savları: Divan-ı Lügat-it Türk’ten Derlemeler I, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1944, 118 s.
- BOROVKOVA, A. T., Grammatiçeskiy Oçerk Yazıka “Divanu lugat it-türk”, Filoloji İlmi Doktorluğu payesi için hazırlanan tezin özeti, Leningrad, 1966, 15 s.
- BROCKELMANN, Carl, Mitteltürkischer Wortschatz nach Mahmūd el-Kāšγarīs Dīvān Luγāt’ at-Türk, Bibliotheca Orientalis Hungarica, I, Budepest-Leipzig, 1928, VI + 252 s.
- BROCKELMANN, Carl, Osttürkische Grammatik der İslamischen Litteratursprachen Mittelasiens, E. J. Brill, Leiden, 1954, 429 s.
- CAFEROĞLU, Ahmet, İlk Türk Dilcisi Kaşgarlı Mahmut, Cumhuriyet Halk Partisi Yayınları, Ankara, 1938, 26 s.
- CAFEROĞLU, Ahmet, Kaşgarlı Mahmut, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul, 1970, 58 s.
- CİYLAN, Ferhat, Kaşgarlı Mahmut: Türkçenin İlk Âliminin Gerçek Yaşam Öyküsü, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2006, 512 s.
- CLAUSON, Gerard, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford University Press, London, 1972, s. XXXVIII + 989.
- ÇİÇEKLİ Ali, Kaşgarlı Mahmut Divan ü Lügat-it Türk, May Yayınları, İstanbul, 1970, 264 s.
- ÇOROTEGİN, K., Mahmud Kaşgari, (Barskani) yana anın <> Söz Yıgnağı (1072-1077), Bişkek, 1997.
- DABĪRSIYĀQĪ, Mohammad, Nām-hā va sefat-hā va damīr-hā va pasvand-hā-ye Dīvān Luġāt al-Turk, Pažūhešgāh ‘olūm-e ensānī va metale’at-e farhangī, Tehrān, 1375/1996, 41 + 1101 s.
- DANKOFF, Robert, [with James Kelly], Mahmūd al-Kāšγarī Compendium of The Turkic Dialects (Dīvānu Luγāt at-Turk). Edited and translated with introduction and indices by R. Dankoff in colloboration with James Kelly, Part I, 1982, XI+416 pp, Part II, 1984, iii+382 pp, Part III, 1985,. 336 pp. Harvard University. Sources of Oriental Languages and Literatures 7, Turkish Sources VII, ed. Sinasi Tekin-Gönül Alpay Tekin.
- DİLÇİN, Dehri, Arap alfabesine göre Divanü Lûgat-it-Türk Dizini, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1957, 448 s.
- Divanü Lûgat-it-Türk Dizini, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1972, XXII + 168 s.
- Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu- TÜRKSOY, Ankara, 2000, 146 s.
- Dîvânü Lûgat-it-Türk Tıpkıbasımı, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1941, 638–13 s.
- DÜZGÜN, Hüseyin, Mahmud el-Kaşğari. Divanu lüğat-it-türk, Tebriz, 2004, 628 s.
- ESKER, Ramiz, Mahmud Kaşğari. Divanü lüğat-it-türk, Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası, 1. c., Bakı, 2006, 512 s; 2. c., 400 s; 3. c., 400 s; 4. c. (indeks), 752 s.
- FAZILOV, Ergaş İ., Znamenitıye Vostoçnıye Filologi: Mahmud Kaşgari, Abu Hayyan, Djamal-ad-din Turki, Taşkent, 1971, 80 s.
- GEDİK, Vecdi, Kaşgarlı Mahmut: Karşılaştırmalı Türkçe-Arapça, Zümrüt Seri Yayınları, 1991.
- GENÇ, Reşat, Kaşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası, TKAE, Ankara, 1997, 412 s.
- HACIEMİNOĞLU, Necmettin, Karahanlı Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu, Ankara, 2003, XII + 214 s.
- HASANOV, H. Mahmud Kaşgariy, Heyati ve Geografik Merosi, Toşkent, 1963, 83 s.
- HAUENSCHİLD, Ingeborg, Die Tierbezeichnungengen bei Mahmud al-Kaschgari. Eini Untersuchung aus sprach – und kulturhistorischer Sicht, Turkologica, Bd. 53, Harrasowitz Verlag, Wiesbaden, 2003, 259 pp.
- KÂŞGARÎ Mahmud b. el-Hüseyin Muhammed, Dîvânü lugāti’t-Türk, İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Kitaplığı, Arapça Eserler, nu. 4189.
- KAŞKARİ, Mahmut, Türik Sözdigi I-II-III, Avdargan, algı sözi men gılımi tüsinikterin yazıp, baspaga dagındagan akın, sınşı, filologiya gılımdarınıñ kandidatı Asgar Kurmaşulı Egebayev, Alma-atı, 1. c, 1997, 592 s., 2. c, 1997, 525 s., 3. c, 1998, 600 s.
- KAŞGARİY, Mahmud, Türkiy Süzler Devâni (Devânü Lugâti’t-Türk), Terciman ve naşrga tayarlavçi S. M. Mutalibov, Özbekistan SSR Fanlar Akademiyası, A.S. Puşkin Namidagı Til ve Adabiyat Instituti ve Aburahyân Beyruni Namidagı Şarkşinaslik Instituti, 1. c, 1960, 499 s., 2. c, 1961, 428 s., 3. c, 1963, 461 s.
- KAŞGARLI, Mahmud, Dîvânü Lûgati’t-Türk (Tıpkıbasım), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1990, 628 s.
- KAŞGARLI, Mahmud, Divanü Lügati’t-Türk, Kabalcı Yayınları, çev. Serap Tuğba Yurtsever, İstanbul, 2005, 725 s.
- Kaşgarlı Mahmud ve Divan-ü lügat-üt Türk, Toker Yayınları, İstanbul, 1984, 152 s.
- KEŞKERÎ, Mehmut, Türki Tillar Divani, Şincan Halk Neşriyatı, yay. Abdusalam Abbas, Abdürahim Ötkür, Abdurahim Habibullah, Damulla Abdulhamit Yusufi, Halimi Salih, Hacı Nurhacı, Osman Mehmed Niyaz, Sabir Ruzi, İbrahim Muti, Emin Tursun, Mir Sultan Osmanov, Ürümçi, 1. c. 1981, 62 + 687 s, 2. c. 1983, 533 s., 3. c, 1984, 612 s.
- KOŞAY, Hamit Z., Ulug E‘lim Mehmut Kaşkari ve Unun Heyatı, Keşker, 1983.
- MALOV, S. E., Obraztsı drevneturetskoy pismennosti s predisloviyem i slovarem, Taşkent, 1926.
- NALBANT, Mehmet Vefa, Divanü Lügati’t-Türk Grameri I, Bilge Oğuz Yayınları, İstanbul, 2008, 298 s.
- NİGMATOV, H. G., Morfologiya Tyurkskogo Glagola po Materialam Slovarya Mahmuda Kaşgarskogo, Leningrad, 1970, 24 s.
- STEBLEVA, I. V., Razvitie tyürkskih poetiçeskih form v XI veke, Moskva, 1971, s. 299.
- TEKELİ, Sevim, “İlk Japon haritasını çizen Türk Kaşgarlı Mahmud ve Kristof Kolomb’un haritasına dayanarak en eski Amerika haritasını çizen Türk Amirali Piri Reis, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara, 1985, 18 s.
- TEKİN, Talat, XI. yüzyıl Türk Şiiri: Dîvânü lugati’t Türk’teki Manzum Parçalar, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1989, 272 s.
- TERES, Ersin, Divanü Lügat-it-Türk’ten Seçmeler, Timaş Yayınları, İstanbul, 2006, 140 s.
- TRYARSKİ, Edward, Kultura Ludów Tureckich w świetle przekazu Mahmūda z Kazsgaru (XI. w), Polska Akademia Nauk, Warszawa, 1993, 364 s + harita.
- ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, Kâşgarlı Mahmut: Büyük Türk Dilcisi: Hayatı, Şahsiyeti, Divanı, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1946, 138 s.
- ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, Kâşgarlı Mahmut, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1962, 222 s + 1 harita.
- ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, Büyük Türk Dilcisi: Kâşgarlı Mahmut, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1972, 222 s.

2. Tezler
- ABDURRAHMAN, Varis, Divanü Lugat-it-Türk'teki Türk İllerinin Çağdaş Çin Kaynakları ile Mukayesesi ve Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Danışman: Prof. Dr. Reşat Genç, Ankara, 1997, 158 s.
- AKKAYA, Musaliha, Divanü Lûgat it Türk’teki Türk Halk Edebiyatı Örnekleri, Türkiyat Enstitüsü Türkoloji Tezi, nu. 325, İstanbul, 1949.
- ARI, Orhan, Divanü Lügati't-Türk'teki Metinler Üzerine Bir Sentaks İncelemesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yard. Doç Dr. Mevlüt Erdem, Kahramanmaraş, 2004, 168 s.
- AYGÜN, Veysel, Kaşgarlı Mahmud, Balasagunlu Yusuf ve Nizamü'l-Mülk'e göre Türk Ordusu, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Reşat Genç, Ankara, 2006, 105 s.
- BİLGEN, İpek, Divânü lugāti’t Türk’te Söz Yapımı, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Talat Tekin, Ankara, 1989, 186 s.
- ÇAKMAK, Tülay, Çin'de Tang Dönemi Şiiri ile Divanü Lügat-it Türk'teki Manzum Parçaların Karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Pulat Otkan, Ankara, 1995, 320 s.
- ÇAPUR, Mehmet, Divanü Lügati't-Türk'teki Fiillerden Yeni Uygur Türkçesinde Yaşayanlar, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Doç. Dr. A. Deniz Abik, Adana, 2004, 500 s.
- ÇOBAN, Meryem Selda, Divanu Lugati`t-Türk`te Geçen "Oğuzca" Kayıtlı Dil Malzemesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Doç. Dr. Melek Özyetgin, Ankara, 2008, 205 s.
- DANKOFF, Robert, Ethnographic Studies in the Diwan Lughat al-Turk, Harvard Universitesi Basılmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. Omeljan Pritsak, 1971.
- GENÇ, Reşat, Divânü Lügat-it-Türk Müellifi Kâşgarlı Mahmud’a Göre XI. Yüzyılda Türk İllerinin Siyasi, Etnik, Sosyal ve Kültürel Durumu, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara, 1974.
- KARACA, Gülendam, Divanü Lügati’t-Türk’ten Fiiller, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Doç Dr. Ayşehan Deniz Abik, Adana, 2002, 483 s.
- KONUKSEVEN, Mustafa, Kutadgu Bilig ve Mahmut Kaşgari’ye Göre Devlet İdaresinin Esas Prensipleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Basılmamış Lisans Tezi, İstanbul, 1968, 44 s.
- KORKMAZ, Hatice, Dîvânü Lugati't-Türk'teki Atasözlerinin Anlambilimsel Açıdan Değerlendirilmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yard. Doç. Dr. Salih Demirbilek, Samsun, 2007, 292 s.
- KÖYYAR, Mehmet, Divanü Lügati’t-Türk’te /t-/ Sesi ile Başlayan Sözcüklerin Yeni Uygur Türkçesine Yansımaları, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: A. Deniz Abik, Adana, 2004, 1013 s.
- MUTALLİBOV, S. M., Divanu lugat-it-turk Mahmuda Kaşgarskogo, (Perevod, Komentarii, İssledovanie), Doktora Tezi Özeti, Taşkent, 1967, 75 s.
- ÖZTÜRK, A., Divanü lûgat-it-Türk’e göre Türk Kültürü, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Bitirme Tezi, Ankara, 1965.
- TERES, Ersin, Dīvānu Lügat-it-Türk ve Budist Uygur Metinlerinin Sözvarlığı Bakımından Karşılaştırılması, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Zühal Kargı Ölmez, İstanbul, 2006, 803 s.
- TOPÇU, Çiğdem, Divanü Lügati`t Türk ve Anadolu Ağızlarının Söz Varlığında Ortaklaşan Fiiller, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Zikri Turan, Sakarya, 2006, 398 s.
- TOPRAK, Evrim, Divanü Lügati`t-Türk'te "t" Sesi ile Başlayan Kelimelerin Derleme Sözlüğüne Yansımaları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Danışman: Doç.Dr. Ayşehan Deniz Abik, Adana, 2002, 280 s.
- YILMAZ, Mehmet Fatih, Anlambilimsel Bağlamıyla Divanü Lügati`t-Türk`te Mutfak Kültürü, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Yard. Doç Dr. Salih Demirbilek, Samsun, 2006, 187 s.

3. Makaleler
- ABDULLAYEV, F., “Devanü Lügatit Turk” asarida Oğuz komponentining urni masalasi”, Özbek Tili va Adabiyati, No. 5, Taşkent, 1971, s. 51-56.
- ABDURRAHİM, Hasan, “Kâşgarlı Mahmud’un Mezârı ve Mimari Yapısı”, Türk Kültürü, c. 24, sy. 268, Ankara, Ağustos 1985, s. 544–547. (Trk: İsa Özkan).
- ADALIOĞLU, Hasan Hüseyin, “Kaşgarlı Mahmud’un Divanü Lügati’t-Türk Adlı Eserindeki Türk Dünyası Haritası Üzerine Düşünceler ve Yorumlar”, Türk Kültürü İnceleme, c. 17, Ankara, 2007, s. 1–28.
- AHMEDOV, Toktosun, “Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lûgati’t-Türk’ü ve Çağdaş Kırgız Dili”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 96–101.
- AKAR, Ali, “Dîvânü Lûgati’t-Türk ile Anadolu Ağızlarındaki Ortak Unsurlar Üzerine”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 106–129.
- AKKOYUNLU, Ziyad, “Divenu lugati’t-Türk, Halkbilimi Bakımından Değerlendirilirken Kaşgarlı Mahmud’un Arapçasından Dikkat Edilecek Hususlar”, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri: Halk Edebiyatı, c. 2, Ankara, 1992.
- AKMAN, Eyüp, “Divanü Lügat-it-Türk ve Dede Korkut Kitabından Kastamonu Ağzına (Bazı Kelime ve Deyimlerin Kullanımı)”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, c. 11, sy. 23, Erzurum, 2004, s. 7–16.
- ALİYEV, A., “‘Devanü lugatit Türk’ dagi ayrim affikslarning namangan gruppa şevalarida kullanişi”, Özbek Tili va Adabiyati, No. 5, Taşkent, 1971, s. 68–70.
- ALPATOV, V. M., “Mahmud Kashgari and the Japanese Linguistic Tradition”, Bamberger Zentralasienstudien Konferenzakten ESCAS IV, Bamberg, 1991. (Hrsg.) Ingeburg Baldouf, M. Friedich, Schwarz, Berlin, 1994, pp. 117–121.
- ALTINTAŞ, Ayten, “Divan-ı Lügat-it-Türkteki Tıb Terimleri”, Türk Dili Araştırmaları, c. 25, Ağustos 1983, s. 136–148.
- ALTINTAŞ, Ayten, “Divan-ı Lügat-it-Türkteki Tıb Terimleri”, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakütesi Dergisi, c. 7, sy. 1, Kayseri, 1985, s. 3–17.
- ALTINTAŞ, Ayten, “Divan-ı Lügat-it-Türkteki Tıb Terimleri”, Tıp Tarihi Araştırmaları, sy. 2, İstanbul, 1988, s. 65–73.
- AMANOĞLU, Ebulfez Kulı, “Divanü Lûgat-it-Türk’deki Kişi Adları Üzerine”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sy. 15, Erzurum, 2000, s. 5–13.
- ASKER, Ramiz, “Divanü Lugat-it-Türk’ün Basılmış ve Basılmamış Çevirileri”, Uluslarası ‘Kaşgarlı Mahmut ve Türk Dünyasının Dili, Edebiyatı, Kültürü ve Tarih Konferansı Bildirileri’, Bişkek, Nisan 2007, s. 193-201.
- ASLANOV, V. İ., “Divanu lugat-it-tyurk” Mahmuda Kaşgari i azerbaydjanskiy yazık”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 61–74.
- AYDIN, Mehmet, “Divânü Lügât-it-Türkteki Yükleme Hâli Ekleri”, Akademik Açı, sy. 2, Samsun, 1996, s. 83–90.
- AYDIN, Mehmet, “Derleme Sözlüğüne Birkaç Katkı: Divânü Lügât-it-Türk’le Aybastı Ağzındaki Bazı Ortak Öğeler”, İlmi Araştırmalar, sy. 19, İstanbul, 2005, s. 17–22.
- BABACAN, İsrafil, “Dîvânü Lügâti’t-Türk’ün Farsça Tercümesi Üzerine Bir Değerlendirme”, Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, c. 6, sy. 22, Ankara, 2006, s. 135–146.
- BANGUOĞLU, Tahsin, “Kâşgari’dan Notlar-I: Uygurlar ve Uygurca Üzerine”, TDAY Belleten, Ankara, 1958, s. 87–113.
- BANGUOĞLU, Tahsin, “Kâşgari’dan Notlar-II: Oğuzlar ve Oğuzeli Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, Ankara, 1959, s. 1–26.
- BANGUOĞLU, Tahsin, “Kâşgari’dan Notlar-III: Oğuz Lehçesi Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, Ankara, 1960, s. 23–48.
- BARAT, Kahar, “Discovery of History: The Burial Site of Kashgarlı Mahmud”, Central Asia reader: the rediscovery of history. Ed. H. B. Paksoy, Armonk, Sharpe, 1994, pp. 77–81.
- BARIŞTA, H. Örcün, “Divan-ı Lügat-it Türk’de Dokuma ve Dokumanın Üzerine Yapılan Bezemeler Çevresinde Kümelenen İfadeler”, 9 Eylül Üniversitesi, II. Ulusal Sanatları Sempozyumu, Bildiriler 1982, İzmir, 1984, s. 32–39.
- BASKAKOV, N. A., “Karahanlı Türkçesinde Eski Tip Yüklem Üzerine -Kâşgarlı Mahmud’un Divanü Lûgati’t-Türk Eserinin Esasında-”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 401–404.
- BAĞDAŞ, Cahit, “DLT’deki Şiirlerde İsmin Hal Eklerinin Kullanılışı”, İlmi Araştırmalar, sy. 11, İstanbul, 2001, s. 29–40.
- BAYAT, Ali Haydar, “Dîvânü Lûgati't-Türk'te Tıbbî Terminoloji”, YENİ TIP TARİHİ ARAŞTIRMALARI , sy. 9, İstanbul, 2003, s. 103–122.
- BAYAT, Fuzuli, “Kaşgarlı Mahmut'un ‘Divanu Lugati't Turk’ Eserinde Mitolojik Dünya Modeli ile İlgili Bazı Kavramlar”, Journal of Turkish Linguistics, sy. 1, Eylül 2007.
- BAYKARA, Tuncer, “Kaşgarlı’ya göre Türk Ziraat Hayatı”, Prof. Dr. İsmail Aka Armağanı, yay. Necdet Bilgi vd., İzmir, 1999, s. 1-14.
- BAYRAMOV, G. A., “Frazeologiçeskie edinitsı tyurkskih yazıkov v slovare Mahmuda Kaşkarskogo ‘Divan Lugat at-Turk’, Uçenıe zapiski Azerbayjanskogo gos. universiteta im S. M. Kirova”, Seriya Yazıka i Literaturi, no. 3, 1966, s. 3–12; no. 5, s. 18–36.
- BAYRAMOV, G. A., “Mahmud Kaşğarinin ‘Divani-lüğet it-türk’ eserinde türk dillerinin frazeoloji vahidleri”, ADU’nun Elmi Eserleri, Dil ve Edebiyat Seriyası, No. 5, Bakı, 1966, s. 18–26.
- BAZİN, Louis, “Les dates de rédaction du ‘Divan’ de Kāšγarī”, Acta Orientalia Hungaricae Academiae Sciantiarum, vol. 7, nu. 1, Budapest, 1957, s. 21–25.
- BEKİN, Ahmet Rıza, “Çin’de Kaşgarlı Mahmud ve “Divan-ü Lûgat-it Türk ile İlgili Araştırmalar”, Dil Dergisi, Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı, sy. 33, Ankara, Temmuz 1995, s. 56–59.
- BERGSTRÄSSER, G., “Das Vorbild von Kāšγarī’s Dīwān luγāt at-turk,” Orientalistische Literaturzeitung, c. 24, Berlin, 1921, s. 154–155.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), “Dîvânü lugāti’t Türk’ün Başındaki Makale”, Türkiyat Mecmuası, c. 4, İstanbul, 1939, s. 355–358.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), “Dîvânü lugāti’t Türk’ün Telifi Tarihi”, Türkiyat Mecmuası, c. 4, İstanbul, 1939, s. 358–360.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), “Divanü Lügat it-Türk ve Ali Emirî Efendi”, Türk Kültürü, c. 8, sy. 88, Ankara, Şubat 1970, s. 253–270.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), “Dîvânü lugāti’t Türk ve Ali Emirî Efendi”, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, c. 20, sy. 3, Ankara, 1971, s. 156–172.
- BORATAV, Pertev Naili, “Kâşgarlı Mahmud: Divânü Lügat-it Türk”, Ülkü Serisi II, Ankara, 16 Mayıs 1942, s. 16.
- BOROVKOVA, A. T., “O gubnıh soglasnıh v ‘Divanu Lügat-it turk’ Mahmūda Kāšγarī,” Tyurkologiçeskiy Sbornik, Moskva, 1966, s. 24–27.
- BOROVKOVA, A. T., “O fonetiçeskoy terminologii v slovare Mahmuda Kaşkarskogo”, İzvestiya Akademii Nauk SSSR, Otdelenie Literaturı i Yazıka, No. 6, 1966, s. 528–531.
- BOROVKOVA, A. T., “K voprosu o dolgote glasnıh v yazıke ‘Divanu lugat it-turk’, Mahmuda Kaşgari”, Tyurkologiçeskaya konferentsiya v Leningrade 7–10 iyunya 1976, Tezisı dokladov, Leningrad, 1967, s. 12–13.
- BOROVKOVA, A. T., “Otnositelno pervogo izdaniya slovarya Mahmuda Kaşkarskogo”, Narodi Azii i Afriki, No. 5, 1964, s.133–135.
- BOZ, Erdoğan, “Dîvânu Lügâti’t-Türk’te Belirli ve Belirsiz Nesne Yapıları”, Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları, Dede Korkut Özel Sayısı, c. 3, sy. 1, Erzincan, Kış 2008, s. 236–241.
- BOZKAPLAN, Şerif Ali, “Divanu Lugati’t-Türk’te +lA-”, Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları, Osman Nedim Tuna Armağanı, c. 2, sy. 4, Erzincan, Bahar 2007, s. 109–120.
- BROCKELMANN, Carl, “Altturkestanische Volksweisheit,” Ostasiatische Zeitschrift, vol. 8, Leipzig, 1920, pp. 49–73.
- BROCKELMANN, Carl, “Mahmūd al-Kāšγarīs Darstellung des türkischen Verbalbaus,” Keleti Szemle, nu. 18, Budapest, 1918–19, pp. 29–49.
- BROCKELMANN, Carl, “Mahmud al-Kašgharī über die Sprachen und die Stämme der Türken im 11. Jahrhundert.” Kőresi Csoma-Archívum, vol. 1, Budapest, 1921–1925, pp. 26–40.
- BROCKELMANN, Carl, “Altturkestanische Volkspoesie II”, Asia Major, Probeband (Hirth Festschrift), Anniversary Volume, vol. 1, Leipzig, 1924, pp. 24–44.
- BROCKELMANN, Carl, “Hofsprache in Altturkestan,” Donum Natalicum Schrijnen, Utrecht, 1929, pp. 222–227.
- BROCKELMANN, Carl, “Divânü Lûgat-it-Türk Tercümesi Hakkında”, Türk Amacı, c. 1, sy. 3, İstanbul, 1 Eylül 1942, s. 103–108.
- BUĞRA, Mehmet Emin, “Divanu Lugatüt-Türk 880 Yaşında” Türkistan, sy. 1, İstanbul, Nisan 1953, s. 5–10.
- CAFEROV, C. İ., “M. Kaşğarinin ‘Divani lüğet it-türk’ eserinde alınma sözler (Fars ve Ereb sözleri). Türk Dillerinin leksik-morfoloji quruluşu”, ADU neşri, Bakı, 1981, s. 55–70.
- CAFEROV, C. İ., “M. Kaşğarinin ‘Divani lüğet it-türk’ eserinde alınma sözler (Çin ve Hind sözleri). Türk Dillerinin abidelerine dair tedqiqler”, ADU neşri, Bakı, 1985, s. 32–38.
- CAFEROĞLU, Ahmet, “Kaşgarlı Mahmut, Türkistan’ın Büyük Düşünürü”, Türk Dünyası, sy. 3, İstanbul, 1966, s. 1–5.
- CAFEROĞLU, Ahmet, “Kâşgarlı Mahmut’a göre Akraba Adları”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 23–26.
- CAFEROĞLU, Ahmet, “Kâşgarlı Mahmut ve Divanü Lûgat-it-Türk”, Divanü Lûgat-it-Türk Dizini, Ankara, 1972, s. 11–20.
- CANPOLAT, Mustafa, “Divanü Lugati’t-Türk’te Şamanizm İzleri”, Türk Folklörü Araştırmaları Yıllığı-Belleten, Ankara, 1974, s. 19–34.
- CANPOLAT, Mustafa, “Kaşgarlı Mahmut ve Etimoloji”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, s. 19–29.
- CANPOLAT, Mustafa, “Günümüzde Kutadgu Bilig ve Divanü Lugati’t-Türk”, Türk Dilleri Araştırmaları, c. 14, İstanbul, 2004, s. 31–34.
- COŞKUN, Ali Osman, “Kâşgarlı Mahmud ve Mültecilik Meselesi”, Türk Kültürü, c. 20, sy. 226, Ankara, Şubat 1982, s. 237–240.
- ÇAĞATAY, Saadet, “Divanü Lügat-it Türk’te İnançla İlgili Sözler”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 385–391.
- ÇAĞATAY, Saadet, “Divanü Lûgat’te “Bukuk”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 53–55.
- ÇATIKKAŞ, Ata, “Türk Dili Lugatçiliği ve Bazı Türkçe Lûgatler”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, c. 40, İstanbul, Nisan 1986, s. 207–251.
- ÇAUŞEVİÇ, E., “Mahmud al-Kašgari, leksikograf i komparativist 11. vijeka”, Pregled 72, c. 10, 1982, s. 1261–1269.
- ÇENELİ, İlhan, “Divanü Lügat-it-Türk’te Havyan Adları”, Türk Kültürü Araştırmaları, sy. 11–14, 1973–1975, Ankara, 1975, s. 99–122.
- ÇETİN, Engin, “Divanü Lugati’t-Türk’teki Yiyecek İçecek Adları ve Bu Adların Türkiye Türkçesindeki Görünümleri”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 14, sy. 2, Adana, 2005, s. 185–200.
- ÇINAR, Ali Abbas-AKKOYUNLU, Ziyat, “Divanü Lugati’t-Türk’te Halk Hekimliği”, Türk Kültürü, c. 32, sy. 371, Ankara, 1994, s. 34–43.
- ÇİFTÇİ, Musa, “Kaşgarlı Mahmud’un Dil Öğretim Yöntemi Üzerine”, V Uluslar arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, Türk Dil Kurumu, Ankara, 2004, s. 571–596.
- DAĞLIOĞLU, Hikmet Turan, “Divanü Lûgat-it-Türk”, Ün, c. 8, Isparta, 1941–1942, s. 91–96.
- DANKOFF, Robert, “Kashgari on the Tribal and Kinship Organization of the Turks,” Archivum Ottomanicum, vol. 6, Kopenag, 1972, pp. 23–43.
- DANKOFF, Robert, “Middle Turkic Vulgarisms,” Aspects of Altaic Civilization II. Ed. L.V. Clark and P. A. Draghi, Bloomington, Indiana, 1978, pp. 59–64.
- DANKOFF, Robert, “The Alexander Romance in the Diwan Lughat at-Turk,” Humaniora Islamica, vol. I, nu. 15, 1973, pp. 236.
- DANKOFF, Robert, “Kashgari on the Beliefs and Superstitions of the Turks”, Journal of the American Oriental Society, vol. 95. nu. 1, 1975, pp. 68–80.
- DELİÖMEROĞLU, Yakup, “Kaşgarlı Mahmut 1.000 Yaşında veya 2008 Kaşgarlı Mahmut Yılı”, Kardeş Kalemler, sy. 6, Haziran 2007, s. 80–89.
- DEMİRÇİZADE, A. M., “Sravnitelnıy metod lingvista XI veka Mahmuda Kaşgarskogo”, İzvestiya AN Azerb. SSR, Seriya Obşçestvennih Nauk, No. 4, Bakü, 1964, s. 45–55.
- DEMİRÇİZADE, A. M., “Sravnitelnıy metod Mahmuda Kaşgari”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakü, 1972, s. 31–42.
- DEMİRÇİZADE, A. M., “XI esr dilçisi Mahmud Kaşğarinini müqayiseli metodu”, Azerbaycan Dövlet Pedoqoji İnstitutunun Elmi Eserleri, XI seriya, No. 1, Bakı, 1966, s. 77–102.
- DEVEREUX Robert, “Al-Kāshgarī and Early Turkish Islam”, MW , c. 49, sy. 1–4, Hartfort, 1956, s. 133–138.
- DEVEREUX Robert, “Mahmūd al-Kāshghari and his Divan” MW , sy. 52, Hartfort, 1968, s. 87–96.
- DİLCİMEN, Kâzım, “Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesinin III. Cildi Dolayısıyla”, 19 Mayıs Mecmuası (Yeni Seri), sy. 56–1, Samsun, 19 Şubat 1942, s. 22–26.
- DİLAÇAR, Agop, “Kaşgarlı Mahmud’un Kişiliği”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 20–22.
- DİZDAROĞLU, Hikmet, “Kâşgarlı Mahmut”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, seri: III, 1947, sy. 10–11, İstanbul, 1948, s. 43–45.
- DJAFAR, A., “İz istorii primeneniya sravnitelno istoriçeskogo metoda k izuçeniyu tyurkskih yazıkov”, Materialı 1-y Nauçnoy Konferentsii Vostokovedov, Taşkent, 1958, s. 856-862.
- DJEMAL, Validov, “O slovare turetski yazıkov Mahmuda Kaşgarskogo”, Vestniik Nauçnogo Obşsestva Tatarovedeniya, c. 7, Kazan, s. 109.
- DOERFER, Gerhard, “Mahmūd al-Kāšγarī, Arγu, Chaladsch”, Ural-Altaische Jahrbücher, Neue Folge 7, Wiesbaden, 1987, s. 105–114.
- DOERFER, Gerhard, “Eine sonderbare Stelle bei Mahmūd al-Kāšγarī”, Central Asiatic Journal, c. 31, Wiesbaden, 1987, s. 199–208.
- DÜZGÜN, Dilaver, “Divanü Lugati’t-Türk’te Sosyal Normları Karşılayan Kavramlar”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sy. 35, Erzurum, 2007, s. 201–215.
- EHRENSVÄRD, U., “A pilgrimage to the Mausoleum of Mahmud al-Kashghari”, Svenska Forskningsinstitutet i Istanbul Meddelanden, c. 17, Stockholm, 1992, s. 64-72.
- EKBERZADE, Şahmar, “Dîvânü Lûgati’t-Türk ve Türk Maneviyatı”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 57–61.
- ELÇİN, Şükrü, “Kaşgarlı Mahmud ve Kavak Ağacı”, Türk Kültürü, c. 31, sy. 359, Ankara, Mart 1993, s. 149–151.
- ELÖVE, Ali Ulvi, “Dîvânü lugati’t Türk’teki Halk Şiirleri” Türkün, sy. 6, Bursa, 1936, s. 54-59; sy. 7, 1936, s. 65-72, sy. 8, 1937, s. 1-8; sy. 10, 1937, s. 32-40; sy. 11, 1937; s. 29–38.
- EMET, Erkin, “Doğu Türkistan ve Çin’de Divan-ü Lûgati’t-Türk Üzerine Yapılan Dil ve Edebiyat Araştırmaları”, Dil Dergisi, Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı, sy. 33, Ankara, Temmuz 1995, s. 60–64.
- ERASLAN, Kemal, “Dîvânü lûgati’t Türk’te Aruz Vezniyle Yazılmış Şiirler”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1991, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1994, s. 113–117.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican, “Kaşgarlı Mahmud’da –Sa-/-Se- Eki”, TD , sy. 521, Ankara, 1995, s. 449–150.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican, “Dîvânü Lûgati’t-Türk’te Ünlü Uzunluklarıyla İlgili Kayıtlar”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 51–54.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican, “Divanü Lugati’t-Türk’ü Koruyan Aile”, Yeni Orkun, Eylül 2003, s. 26–28.
- ERÖZ, Mehmet, “Kaşgarlı Mahmut’un Divanü Lügati’t-Türk ve Anadolu Yörükleri, Türkmenleri”, Türk Yurdu, c. 5, sy. 6, Ankara, 1966, s. 17–20.
- ERÖZ, Mehmet, “Kaşgarlı Mahmud ve Anadolu Yörükleri”, Türk Dünyası, sy. 2, İstanbul, 1966, s. 33–37.
- ESİN, Emel, Tonġa ve Ödlek “On Kāšġarī’s Version of Afrāsīab/Tonġa-Alp-Er Epic”, Journal of Turkish Studies/ TUBA , c. 10, Harvard University, 1986. s. 97–109.
- ESKER, Ramiz, “‘DLT-de kömekçi nitq hisseleri”, Azerbaycan Diller Universitetinin Elmi Xeberleri, No. 2, Bakı, 2008, s. 71–77.
- ESKER, Ramiz, “DLT-de felin şekilleri”, Azerbaycan Diller Universitetinin Elmi Xeberleri, No. 1, Bakı, 2008, s. 59–65.
- ESKER, Ramiz, “DLT-de ismin hal kateqoriyası”, Dil ve Edebiyyat. Beynelxalq elmi-nezeri jurnal, No. 1, Bakı, 2008, 73–76.
- ESKER, Ramiz, “‘Divanü lüğat-it-türk’le bağlı bezi bilgiler”, Elmi axtarışlar, sy. 35, Bakı, 2007, s. 9–15.
- ESKER, Ramiz, “‘Divanü lüğat-it-türk’ü zikr eden menbeler”, Filologiya Meseleleri, No. 8, Bakı, 2007, s. 161–165.
- ESKER, Ramiz, “‘Divanü lüğat-it-türk’ün tapılması tarixçesi”, Elmi Axtarışlar, sy. 33, Bakı, 2007, s. 46–49.
- ESKER, Ramiz, “‘Divanü lüğat-it-türk’ün Değeri”, Filologiya Meseleleri, No. 2, Bakı, 2008, s. 75–83.
- ESKER, Ramiz, “‘Divanü lüğat-it-türk’ün Yazıldığı Dövr ve Mühit”, Filologiya Meseleleri, No. 6, Bakı, 2007, s. 345–354.
- EYVAZOVA, R., “Mahmud Kaşğarinin ‘Divanü lüğat-it-türk’ eserindeki bir neçe etnonim ve toponimlerin arealları. Orta esr elyazmaları ve Azerbaycan medeniyyeti tarixi problemleri”, III respublika elmi-nezeri konfransı materialları, Bakı, 1992, s. 70–73.
- FAZILOV, Ergaş İ., “Mahmud Kaşgari i ego ‘Divan’”, Özbek Tili va Adabiyati, No. 5, Taşkent, 1971, s. 34–39.
- FAZILOV, Ergaş İ., “Oguzkiye yazıki v trudah vostoçnıh filologov XI-XVIII vv.”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 4, Bakı, 1971, s. 83–97.
- FAZILOV, Ergaş İ., “Mahmud Kåşgariy Divan’ı Näşrlärini Qiyâsiy Tadqiq Etiş Täcribäsi”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 457–462.
- FAZILOV, Ergaş İ., “Ob izdaniyah i izdatelyah ‘Divana’ Mahmuda Kaşgari, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 140–149.
- FAZILOV, Ergaş İ.- RASULOVA, N., “Yazıkoznanie v uzbekistane za poslednie godı”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1971, s. 82–89.
- FAZILOV, Ergaş İ.- DANİLOVA, L, V., “Vsesoyaznaya tyurkoligeçskaya konferensiya, posvyaşennaya 900-letiyo truda Mahmuda Kaşgari ‘Divanu lugat-it-tyurk’”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 151–155.
- FINDIKOĞLU, F., “Dil Sosyolojisi ve Mâhmud-ü Kaşgâri 1”, Türk Yurdu, c. 5, sy. 9, Ankara, Ağustos 1966, s. 1–3.
- FINDIKOĞLU, F., “Dil Sosyolojisi ve Mâhmud-ü Kaşgâri 2”, Türk Yurdu, c. 5, sy. 9, Ankara, Eylül 1966, s. 1–3.
- GABAİN, A. von, “Divanü Lûgat-it Turk”, Der Islam, c. 30, Berlin-New York, 1952, s. 114–115.
- GALANTİ, Avram, “Eski Savların Eskiliği”, Edebiyat Fakültesi Mecmuası, c. 2, sy. 6, İstanbul, 1923, s. 520–522.
- GARİPOV, T. M., “Mahmud Kaşgari i kıpçakskie yazıkı uralo-povolj’ya”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, 47–51.
- GENCAN, Tahir Nejat, “Divanü Lûgat-it-Türk’te Dil Kuralları, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 27–52.
- GENCAN, Tahir Nejat, “Divanü Lûgati’t-Türk’te Türkçülük ve Öz Türkçe Sevgisi”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 475–478.
- GENCAN, Tahir Nejat, “Kâşgarlı Mahmud’un Öz Türkçeciliği”, TD , c. 26, sy. 249, Ankara, Haziran 1972, s. 192–195.
- GENCAN, Tahir Nejat, “Divanü Lûgat-it-Türk”, TD , c. 26, sy. 250, Ankara, 1972, s. 304–309.
- GENÇ, Reşat, “Kaşgarlı Mahmud’a göre XI. Yüzyılda Türk İllerinin Siyasi ve Etnik Durumu”, Türk Kültürü Araştırmaları, c. 11–14, Ankara, 1973–1975, s. 176–213.
- GENÇ, Reşat, “Divânü Lügati’t-Türk’teki Bazı Destan Parçalarına Dair”, Uluslararası Folklor ve Halk Edebiyatı Semineri Bildirileri 27–29 Ekim 1975, Konya; Ankara, 1976, s. 38–43.
- GENÇ, Reşat, “Kaşgarlı Mahmud’a göre XI. Yüzyılda Türklerde Oyunlar ve Eğlenceler”, Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri 3, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1977, s. 231–242.
- GENÇ, Reşat, “Kaşgarlı’dan Anadolu’ya Türk Kültürü”, Tarih Boyunca Anadolu’da Nüfus ve Kültür Yapısı: tebliğler, yay. haz. Yücel Hacaloğlu, Ankara, 1995.
- GENÇ, Reşat, “Kaşgarlı Mahmud’a göre Doğu Türkistan ve Türk Dünyası”, Doğu Türkistan’da Öğrenci Hareketleri Sempozyumu Bildirileri 16 Aralık 1995, Ankara, 1996, s. 55–64.
- GENÇ, Reşat, “Kaşgarlı Mahmud’a göre XI. Yüzyılda Türklerde Dokuma ve Yaygı İşleri”, Türk Soylu Halkların Halı, Kilim, Cicim Sanatı Uluslararası Bilgi Şöleni 27–31 Mayıs 1996: Bildiriler, yay. haz. Azize Aktaş Yasa vd., Kayseri, c. 6, Ankara, 1998.
- GENÇ, Reşat, “Kâşgarlı’dan Anadolu’ya Uzanan Kültür Değerlerimiz”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 7–9.
- GÖKÇEOĞLU, Mustafa, “Dîvânü Lûgati’t-Türk ve Kıbrıs Türkleri’nin Dillerinde Yaşayan Sözcükler”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 72–77.
- GÖKYAY, Orhan Şaik, “Divanü Lûgat-it-Türk ve Alp Er Tunga”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, Ekim 1972, s. 56–59.
- GÖMEÇ, Saadettin, “Divanü Lügati’t-Türk’te Akrabalık Bildiren Terimler”, Tarih Araştırmaları, c. 20, sy. 32/6, Ankara, 2002, s. 133–142.
- GÜLENSOY, Tuncer, “Dīvānü Luġāti’t-Türk ve Kutadgu Bilig’deki Moğolca Kelimeler Üzerine”, Türk Kültürü Araştırmaları, c. 22, Ankara, 1984, s. 90–103.
- GÜLENSOY, Tuncer, “Doğu Anadolu Ağızları ve Divanü Lügati’t-Türk”, Beşinci Milletlerarası Türkoloji Kongresi: Tebliğler: 1. Türk Dili, c. 1, İstanbul, 1985, s. 107–115.
- GÜLENSOY, Tuncer, “Kaşgarlı Mahmud’un Eserinin Adı Üzerine”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 1, sy. 2, Elazığ, 1987, s. 151–153.
- GÜLMEDEN, Nevhis, “Kâşgarlı Mahmud ve Türkçülüğü”, Emre, c. 2, sy. 23, Eskişehir, Mart 1966, s. 11–13.
- GÜNAY, Turgut, “Yazılışının 900. Yıldönümüne Doğru Divan-ü Lûgat-it-Türk”, Türk Kültürü, c. 9, sy. 100, Ankara, 1971, s. 298–302.
- GÜNŞEN, Ahmet, “Divanü Lügat-it Türk’e Yemek ve Beslenme Kültürüyle İlgili Kelimeler ve Teşkilleri”, Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Kültür, Sanat ve Edebiyat Bilgi Şöleni 12–13 Nisan 2001, c. 1, Kayseri, 2001, s. 343–376.
- GÜNŞEN, Ahmet, “Kutadgu Bilig ve Divanü Lügat-it Türk’te Rüşvet”, Diriözler Armağanı: Prof. Dr. Meserret Diriöz ve Haydar Ali Diriöz Hatıra Kitabı, haz. M. Fatih Köksal, Ahmet Naci Baykoca, 2003, s. 185–194.
- HACIHAMDİOĞLU, Tevfik, “Kaşgarlı Mahmut’un Divanü Lügat-it Türk’ünde Geçen ve Alanya Ağzında Kullanılan Kelimeler, Benzerlikler ve Kullanımları”, Alanya Tarih ve Kültür Semineri, der. İsmail Yıldız, Alanya, 1992, s. 35.
- HACIZADE, Naile, “M. Kaşgarlı’nın Divanü Lügat-it Türk isimli eserinde kelime dâhili zıtlık (Enantiosemiya) olayının yeri”, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I 24–29 Eylül 2000, c. 1, Ankara, 2007, s. 775–782.
- HAÇARTYAN, M. M., “Karta mira, pripisıvaemaya al-Kaşgari”, Vestnik Eravanskogo Universiteta, ON , Nu. 1, 1968, s. 193–200.
- HANEDA, Akira, Kaşugari to Arubu-go Citen, Uwai-hakuşi Koki Kinen Tenseki Ronşû, 1963, s. 521–526.
- HARTMANN, Martin, “Divan Lûgat at-Türk’e Ait Birkaç Mülâhaza”, Milli Tetebbular Mecmuası, sy. 4, Ankara, Eylül-Ekim 1915, s. 168–169.
- HASANOV, H. “Nerasşifrovannaya nadpis na karte Mahmuda Kaşkgarskogo”, İzvestiya Akademi Nauk SSRS. Seriya Geografiçeskaya, Nu: 6, Moskova, 1964, s. 107–108.
- HAUENSCHİLD, Ingeborg, “Botanica im Divan Lugat at Turk”, Journal of Turkology, vol. 2, Nu. 1, Molnar & Kelemen Oriental Publishers, Hungary, 1994, s. 25–100.
- HAUENSCHİLD, Ingeborg, “Pferdefarben und Pferdeabzeichen im Dīvān luγāt at-turk”, Acta Orientalia Hungaricae Academiae Sciantiarum, vol. 53, Budapest, pp. 203–218.
- HAYITMETOV, A., “Voprosı literaturove deniya: O drevniye poezii tyurkov (po materialam ‘Divanu Lugat-it-Tyurk Mahmuda Kaşgari)”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 123–128.
- HAZAİ, György, “Genel Leksikografya Açısından Kaşgarlı Mahmut Hakkında Düşünceler”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 419–424.
- HODJAEV, Halid-Said, “‘Divani Lugati Tyurk’ Mahmuda Kaşkarskogo”, Trudı Azerbaydjanskogo Filiala, AN SSSRA, Seriya Lingvistiçeskaya, No. 31, Bakü, 1936, s. 105–112.
- HUİ, Abbas Zeryab, “Divan Lugat at-Turk”, Yeki Katre-i Baran, 1370/1990, Tahran, s. 573–591.
- HÜSEYİNOV, Gaysa, “Bir Sistem Olarak Eski Türk Edebiyatı ve Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lûgati’t-Türk Adlı Eseri”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 78–83.
- İBRAGIMOV, S. K. – HRAKOVSKIY, V. S., “Mahmud Kaşgari o rasselenii plemen na territorii kazahstana”, Vestalik Akademi Nauk Kazahskoy SSR, No. 11, Alma-Ata, 1958, s. 93–98.
- İBRAGIMOV, S. K. – ASAMUDDINOVA, M., “XI. asrdagı türkiy tillarda kasb-hünar atamalari ve ularning ‘Divanü Lügatit Türk’da aks etişi”, Özbek Tili ve Adabiyati, No. 5, Taşkent, 1971, s. 57–62.
- İBRAGIMOV, S. K. – ASAMUDDINOVA, M., “Otrajenie professionalnoyo terminologii v < > i Kutadgu Bilig”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 114–122.
- İLAYDIN, Hikmet, Divan’la İlgili Bazı Gözlemler ve Düşünceler, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1 Ekim 1972, s. 96–103.
- İLERİ, Canan, “Divanü Lügat-it Türk'te Geçen Mevye-Sebze Adları ve Türklerin Bunlardan Yararlanma Biçimleri”, TD , c. 94, sy. 669, Ankara, Eylül 2007, s. 542–572.
- İLTEBİR, Abdulhakim Baki, “Kâşgarlı Mahmud, Divan-ü Lûgat-it Türk ve Doğu Türkistan”, Dil Dergisi, Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı, sy. 33, Ankara, Temmuz 1995, s. 30–43.
- İNAN, Abdulkadir, “Divanü Lûgat-it-Türk’te Datif Hali”, TD, c. 3, sy. 26, Ankara, Kasım 1953, s. 80–81.
- İNAN, Abdulkadir, “Divanü Lügat-it-Türk’te Şamanizmle İlgili Kelimeler”, Türk Kültürü, c. 9, sy. 100, Ankara, Şubat 1971, s. 45–49.
- İNAYET, Alimcan, Divânü Lügati’t-Türk’te Geçen “Çin” ve “Maçin” Adı Üzerine”, Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları, c. 2, sy. 4, Erzincan, 2007, s. 1174–1184.
- İŞAYEV, A., “Devanü Lugatit Turk” va özbek şevaları”, Özbek Tili va Adabiyati, No. 5, Taşkent, 1971, s. 63–67.
- JUZE, P. K., “Divan Lugat at-Turk. Thesaurus linguarum turcarum”, İzvestiya Azerbaidjanskogo Gosudarstvinnogo Universiteta imeni V. J. Lenina, Vostokovedenie, c. 1, Baku, 1926, s. 75-94; 1927, c. II, s. 27-35.
- KABATAŞ, Orhan, “Dîvânu Lûgati’t-Türk’ten Türkiye Türkçesine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, c. 1–2, sy. 44, Ankara, 2001, s. 147–161.
- KAÇALİN, Mustafa Sinan, “Abdullah Sabri Karter’in Dîvânu Luğati’t-Türk Çevirisi Üzerine”, Türklük Araştırmaları Dergisi, c. 8, İstanbul, 1997, s. 249–252.
- KAFALI, Mustafa, “Divan-ü Lûgat-it Türk’ün Tarihi Coğrafya Bakımından Kaynak Olarak Değerlendirilmesi”, Dil Dergisi, Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı, sy. 33, Ankara, Temmuz 1995, s. 92–93.
- KAIRBAYEVA, R., “Glagoloobrazushchie affiksy v yazıke ‘Divan lugat-it tyurk’ Mahmuda Kaşgarskogo”, İzvestiya Akademii Nauk Kazakhskoi SSR, c. 4, Almatı, 1971, pp. 43–50.
- KARA, Abdulvahab, “Divanü Lugat-it-Türk’ü Bulan Ali Emiri Efendinin Hayatı ve Şahsiyeti”, Kardeş Kalemler, sy. 3, Mart 2007, s. 74-77.
- KARAYEV, O., “İstoriko-geografiçeskie dannie, sobşaemıe Mahmudom Kaşgari (po Tyun-Şanyu i Semireçyu)”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakü, 1972, s. 111–113.
- KAYABAŞI, Bekir, “Divanü Lügat-it Türk’deki Manzumelerde Klâsik Türk Şiiri İzleri”, Yedi İklim, sy. 172, İstanbul, 2004, s. 46–49.
- KAZIMOV, Cahid, “Mahmud Kaşqarlının ‘Divan’ında Oğuz Boyları”, Elmi Axtarışlar, sy. 27, Bakı, 2006, s. 134–139.
- KAZIMOV, Cahid, “Mahmud Kaşqarlının ‘Divan’ında Onomastik Terminler”, Terminologiya Meseleleri, Bakı, 2007, s. 159–164.
- KELLY, James M., “On defining Dhū ath-Thalāthah and Dhu ar-Arba‘ah,” Journal of the American Oriental Society, vol. 91, nu. 1, 1971, pp. 132–136.
- KELLY, James M., “Divanü lugāt-it Türk’ün Yeni Baskısı Üzerine”, (trc. Hasan Eren), TD , c. 27, sy.253, Ankara, 1972, s. 104–109.
- KELLY, James M., “Remarks on Kāşγarī’s Phonology. I. Linguistic Terminology”, Ural-Altaische Jahrbücher, vol. 44, Wiesbaden, 1972, pp. 179–193.
- KELLY, James M., “Remarks on Kāşγarī’s Phonology. II. Orthography”, Ural-Altaische Jahrbücher, vol. 45, Wiesbaden,1973, pp. 144–162.
- KELLY, James M., “Remarks on Kāšγarī’s Phonology. III. Structure of the Diwan”, Ural-Altaische Jahrbücher, vol. 48, Wiesbaden, 1976, pp. 151–158.
- KILIÇ, Hüseyin, “Divanü Lügat-it Türk’teki Fiilden Fiil Yapan Ekler”, Ilgaz Dergisi, c. 5, sy. 57, Ankara, 1966, s. 10–11.
- KILIÇ, Hüseyin, “Divanü Lügat-it Türk’teki Fiilden Fiil Yapan Ekler”, Ilgaz Dergisi, c. 5, sy. 58, Ankara, 1966, s. 12–13.
- KILIÇ, Hüseyin, “Divanü Lügat-it Türk’teki Fiilden Fiil Yapan Ekler”, Ilgaz Dergisi, c. 5, sy. 60, Ankara, 1966, s. 10–11.
- KLYAŞTORNY, S. G., “Epoha Mahmuda Kaşkarskogo”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 18-23.
- KOCAGÖZ, Samim, “Divanü Lûgat-it-Türk ve Hocam Kilisli Rifat Bilge”, TD , c. 26, sy. 250, Ankara, Temmuz 1972, s. 319–322.
- KOCAOĞLU, Timur, “Modern Dil Bilimi Açısından Dîvânü Lûgati’t-Türk’e Bir Bakış”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 47–50.
- KOCAOĞLU, Timur, “Diwanu Lugati’t-Turk and Contemparary Linguistics”, Journal of Turkic Civilization Studies, c. 1, Bişkek, 2004, s. 165–169.
- KONONOV, A. N., “Mahmud Kaşgarskiy i ego ‘Slovar´ tyurkskih yazıkov’”, Filologiya i istoriya Stran Zarubejnoy Azii i Afriki, Tezisı Nauçnoy Konferentsii Vostoçnogo Fakulteta LGU, Leningrad, 1965, s. 25–27.
- KONONOV, A. N., “Mahmud Kaşgarskiy i ego “Divanu lugat it-turk”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakü, 1972, s. 3–17.
- KONONOV, A. N., “Sovyetler Birliğinde Kaşgarlı Mahmud’un Divanını Konu Alan Araştırmalar”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 393–399.
- KONONOV, A. N., “İzuçenie ‘Divanü lüghat it-Türk’ Mahmuda Kaşgarskogo v Sovetskom Soyuze”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakü, 1973, s. 3–9.
- KORKMAZ, Zeynep, “Kaşgarlı Mahmut ve Oğuz Türkçesi”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 3–19.
- KORKMAZ, Zeynep, “Kaşgarlı Mahmud ve Divan-u Lûgat-it Türk”, MK , c. 2, sy. 10, Ankara, Mart 1981, s. 15–19.
- KORKMAZ, Zeynep, “Oğuz Türkçesinin Tarihî Gelişme Süreçleri ve Divanu Lûgat-it Türk”, TD , sy. 570, Ankara, Haziran 1999, s. 459–470.
- KORKMAZ, Zeynep, “Oğuz Türkçesi’nin Tarihi Gelişme Süreçleri ve Dîvânü Lûgati’t-Türk’teki İlk Örnekleri”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 10–18.
- KOROGLI, H., “Alp Tonga i Afrasiyab po Yusufu Balasaguni, Mahmudu Kaşgari i drugim avtoram”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 4, Bakı, 1970, s. 108–115.
- KOŞAY, Hamit Z., “Dîvânü Lügati’t Türk’teki Terimlerden Örnekler”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 479–496.
- KÖPRÜLÜ, M. Fuat, “Divanü Lûgat-it Türk müellifi Mahmud bin el Hüseyin bin Muhammed’ül Kâşgari”, Milli Tetebbular Mecmuası, c. 2, sy. 5, Kasım-Aralık 1915, s. 381–383.
- KÖPRÜLÜ, M. Fuat, “Divanü Lügati’t-Türk”, Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar, İstanbul, 1934, s. 34–44.
- KÖSTEKÇİ, Mehmet, “Kaşgarlı Mahmut ve Divanı Hakkında Yeni Bilgiler”, Sosyal Bilimlerde Araştırma, c. 1, sy. 1, Ankara, 1991, s. 2–3.
- KUÇKARTAYEV, İ., “O glagolah reçi v ‘Divanu Lügatit Turk’ Mahmuda Kaşgari”, Sbornik voprosov uzbekskoy i russkoy filologii Taşkentskogo gos. Universiteta im. V.I. Lenina, Taşkent, 1971, vıp 412, s. 3–15.
- KUÇKARTAYEV, İ., “Leksika ‘Divanu Lugat-it-tyurk’ Mahmuda Kaşgari i sovremennıy uzbekskiy literaturnıy yazık (iz sravnitelnogo issledovaniya glagolov reçi)”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 83–90.
- KULEYEF, Ebulfez Amanoglu, “Mahmud Kaşgarî”, Varlık, c. 15, sy. 89–2, Tehran, 1993, s. 19–28.
- KURGAN, Şükrü, “Divanü Lûgat-it-Türk Üzerine”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 60–80.
- KURIŞÇANOV, A. K., “İz istorii issledovaniya soçineniya Mahmuda Kaşkarskogo”, Trudı Instituta Yazıkoznania AN Kaz. SSR, Voprosy kazahskogo i uygurskogo yazıkonaniya, c. 3, Alma-Ata, 1963, s. 182–189.
- KURIŞÇANOV, A. K., “O Pervoy issledovatel’skoy rabote po tyurkskim yazıkam (k 900-letiyu truda Mahmuda Kaşgari)”, İzvestiya Akademii Nauk Kaz. SSR, Seriya Obşçestvennaya, No. 1, Alma-Ata, 1972, s. 79–81.
- KURIŞÇANOV, A. K., “Mahmud Kaşgari o kıpçakskom yazıke”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 52–60.
- MAHMUTOV, Huziahmet, “Dîvânü Lûgati’t-Türk’teki Atasözleri ve Onların Bugünkü Versiyonları”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 84–89.
- MAHPİROV, V. U., “Smıslovye modeli etnonimov ‘Divan lugat-it-Tyurk’ Mahmuda Kaşgarskogo i ih tipologiçeskaya Klassifikatsiya”, Qazaq SSR Ġılım Akademiyasınıŋ Habarları / İzvestiya Akademii Nauk Kazahskoy SSR, Til, Ädebiet Seriyası / Seriya Filologiçeskaga, 1980 ii, s. 41–46.
- MAHPİROV, V. U., “İstoriko-geografiçeskie dannıye v ‘Divanu lugat it-Tyurk’ Mahmuda Kaşgorov”, Qazaq SSR Ġılım Akademiyasınıŋ Habarları / İzvestiya Akademii Nauk Kazahskoy SSR, Til, Ädebiet Seriyası / Seriya Filologiçeskaga, 1982 iii, s. 16–21.
- MERT, Cem, “Türk Dilinin İlk Lugati Divanü Lügat-it Türk”, Sızıntı Dergisi, c. 29, sy. 343, Ağustos 2007, s. 336–337.
- MEYER, Iben Raphael, “Kāšγarī und einige Probleme der vokallängen im Türkischen”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 425–430.
- MUHLİSOV, Yu., “Ob uygurskom perevode Divanu lugat-it-tyurk”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 120.
- MUSABAYEV, C. G., “Nekotorıye svedeniya o jizni Mahmuda Kaşgari, “İssledoveniya po tyurkologii”, Alma-Ata, 1969, s. 48-62. (Türkçesi: Hasan EREN, “Kaşgarlı Mahmud’un Yaşamı Üzerine Yeni Veriler”, TD , sy. 253, Ankara, Ekim 1972, s. 110–120.
- MUTALLİBOV, S. M., “O slovare Mahmuda Kaşkarskogo “Divan-i-lugat-i Turk”, İzvestiya Akademii Nauk Uzbekskoy SSR, No. 4, Taşkent, 1947, s. 25–30.
- MUTALLİBOV, S. M., “Filolog XI v. Mahmud Kaşkarskiy i ego proizvedeniye ‘Divan-i lugat-i Turk’”, Materialı I Vsesoyuznoy Konferentsii Vostokovedov v.g. Taşkente, 4–11 iyunya, 1957 g. Taşkent, 1958, s. 884–892.
- MUTALLİBOV, S. M., “Mahmud Kaşkarskiy, Sbornik “Voprosı metodov izuçeniya istorii tyurskih yazıkov”, Aşhabad, 1961, s. 109–112.
- MUTALLİBOV, S. M., “Devânü lugatit türk” va uniŋ tarcimasi”, Özbek Tili va Adabiyati, Nu. 5, Taşkent, 1971, s. 40–44.
- MUT’İ, İbragim - OSMANOV, Mirsultan, “Kaşgarlı Mahmud’un, Yurdu, Hayatı, Mezarı”, Tarım Mecmuası, sy. 3, Ürümçi, 1984, s. 3–10.
- MUT’İ, İbragim - OSMANOV, Mirsultan, “O rodine, jizni i grobnitse Mahmuda Kaşkarskogo”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 4, Bakı, 1987, s. 79–89. (Türkçesi: Hülya Kasapoğlu Çengel, “Kâşgarlı Mahmud’un Yurdu, Hayatı ve Mazarı Hakkında”, Bilig, sy. 23, Ankara, Güz 2002, s. 189–208.
- NADIR, İlhan-ŞENEL, Mustafa, “Dîvânu Lugat’it Türk’e göre Av, Avcılık ve Hayvancılıkla İlgili Kelimeler ve Kavram Alanları”, Turkish Studies/Türkoloji Araştırmaları, Dede Korkut Özel Sayısı, c. 3, sy. 1, Kış 2008, s. 259–277.
- NALBANT, Mehmet Vefa, “-DUK Eki ve Divânü Lûgati’t-Türk’te –DUK Ekli Görülen Geçmiş Zaman Çekimi”, TürD, c. 15, sy. 1, Ankara, 2002.
- NASKALİ, Emine Gürsoy, “Dîvânü Lûgati’t-Türk’te Bir Kurt Avı ve Anadolu’daki Şekli”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 55–56.
- NAYIR, Yaşar Nabi, “Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi Dolayısıyla I”, Varlık, c. 12, sy. 209, İstanbul, 15 Mart 1942, s. 394–395.
- NAYIR, Yaşar Nabi, “Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi Dolayısıyla II”, Varlık, c. 12, sy. 210, İstanbul, 1 Nisan 1942, s. 418–419.
- NAYIR, Yaşar Nabi, “Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi Dolayısıyla III”, Varlık, c. 12, sy. 211, İstanbul, 15 Nisan 1942, s. 447–448.
- NE’METOV, H., “XI. asrdagi türkiy tillarning Mahmut Kaşkariy zamanidan kilingan tasnifi”, Özbek Tili va Adabiyati, No. 4, Taşkent, 1969, s. 51–55.
- NE’METOV, H., “Mahmut Kaşarskiy o tyurkskih dialektah XI”, V, SSCB Diyalektoloji Uzmanlarının VI. Bölgesel Toplantısı, tezler, Taşkent, 1970, s. 30–35.
- NİGMATOV, H. G., “Oproşşenie v tyurkskih glogolnıh kornyah po materialam slovarya Mahmuda Kaşkarskogo”, Filologiya i İstoriya Stran Zarubejnoy Azii i Afriki, Tezısi, Leningrad, 1967, s. 27–29.
- NİGMATOV, H. G., “Mahmud Kaşkarskiy o vzaimovliyanii tyurskih i iranskih yazıkov”, Sbornik iranskoya filologiya, Moskva, 1969, s. 101–104.
- NİGMATOV, H. G., “Nekotoriye osobennosti tyurskih ovtorskih primerov v ‘Divane’ Mahmuda Kaşgari”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 100–102.
- NİGMATOV, H. G., “Otımennoe osnovoobrazovanie tyurkskogo glagola v XI veke”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 3, Bakı, 1971, s. 33–42.
- NURMUHAMMEDOV, A. M., “Kaşkarınıñ ‘Divanı’ ve Türkmen diliniñ çekimli sesleri”, Türkmenistanda Ilım ve Tehnika, Nu. 6, 2000.
- NURMUHAMMEDOV, A. M., “Kaşkarınıñ ‘Divanı’ ve Türkmen diliniñ çekimsiz sesleri”, Türkmenistanda Ilım ve Tehnika, Nu. 7, 2000.
- NURMUHAMMEDOV, A. M., “Kaşgarlı Mahmut’un Divanında Uzun Ünlülerin Gösterilişi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 2003/2, Ankara, s. 129–137.
- NYIRI, Maria, “Kaşgarlı Mahmud’un Divanü Lügati’t-Türk adlı sözlüğündeki Bitki Adları”, Beşinci Milletlerarası Türkoloji Kongresi: tebliğler: 1. Türk Dili, İstanbul, 1985, s. 205–213.
- OLGUN, İbrahim, “Kaşgarlı Mahmut’ta Türklük Bilinci”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, s. 81–86.
- ONAN, Bilginer, “Divanü Lugat-it Türk’ün Dil Öğretim Yöntemleri ve Dünya Filolojisine Katkıları Bakımından Bir Değerlendirme”, Türklük Bilimi Araştırmaları [Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı], sy. 13, Niğde, 2003, s. 425–446.
- ORKUN, Hüseyin Namık, “Divânü Lûgat’it Türk’e Nazaran Hakan”, Dergâh Mecmuası, c. 1, İstanbul, 1921, s. 123.
- ORKUN, Hüseyin Namık, “Kaşgarlı Mahmut Hakkında”, Varlık, sy. 168, İstanbul, 1940, s. 605–606.
- ORUZBAYEV, Byubina O., “Slovar´ Mahmuda Kaşgari kak istorik dlya izuçeniya leksiki kirgizskogo yazıka v istoçeskom plane”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 43-46.
- ORUZBAYEV, Byubina O., “Mahmut Kaşgari’nin Divanı ve Kırgız Dil Tarihinin Bazı Sorunları”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 447–453. (Çev. Semih Tezcan)
- OSMANALİYEVA, B., “Ob otrajenii leksiki kirgizskogo yazıka v slovare Mahmuda Kaşgari “Divanu lugat-it-tyurk”, Sovetskaya Tyurkologiya, No 1, Bakı, 1972, s. 97-99.
- ÖLMEZ, Mehmet, “Kaşgarlı Mahmud’un Kabri ve Yurdu”, Türk Dilleri Araştırmaları, c. 14, İstanbul, 2004, s. 207–240.
- ÖZDEMİR, Ahmet, “Türk Dünyası’nın En Büyük Kitabı Divan-ü Lûgat-it Türk ve Ali Emiri Efendi”, Dil Dergisi, Kaşgarlı Mahmud Özel Sayısı, sy. 33, Ankara, Temmuz 1995, s. 16–19.
- ÖZKIRIMLI, Atilla, “Kâşgarlı’ya göre Türklerde Askerlik”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, Ekim 1972, s. 87–95.
- ÖZMEN, Mehmet, “Divanü Lügati’t-Türk’te ve Kutadgu Bilig’de ‘aymak’ Fiiliyle Kurulan Dolaysız Anlatım Cümleleri Üzerine”, Türk Dilleri Araştırmaları, c.14, İstanbul, 2004, s. 67–77.
- PRİTSAK, Omeljan, “Mahmud Kâşgarî kimdir?”, Türkiyat Mecmuası, c. 10, 1951–53, s. 243–246.
- PRİTSAK, Omeljan, “Kāšγarīs Angaben über die Sprache der Bolgaren”, ZEİTSCHRİFT DER DEUTSCHEN MORGENLÄNDİSCHEN GESELLSCHAFT, c. 109, sy. 1, Leipzig, 1959, 1, s. 92–116.
- QEN, Zong-Jen, “‘Türki tillar divani’diki maqal-tämsillär”, Türki tillar tätqiqati, c. 1, Ürümçi, 1982, s. 197–212.
- QULİYEVA, Yaqut, “Mahmud Kaşğarinin ‘Divanü lüğat-it-türk’ Eserinde Türk Dilleri, onların coğrafi ve elmi bölgüsü”, Elmi Axtarışlar, sy. 24, Bakı, 2007, s. 157–162.
- RADJABOV, Nazar, “Divan-ı Lugat-it” Fitret Tefsirinde”, IV. Uluslar arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II 24–29 Eylül 2000, Türk Dil Kurumu, c. 2, Ankara, 2007, s. 1485–1498.
- RAGİMOV, M. Ş., “‘Divanu lugat-it-tyurk’ Mahmuda Kaşgari i drevnetyurkskiye elementı v dialektah i govorah azebaydjanskogo yazıka”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 75-82.
- ROSSİ, Ettore, “A Note to the Manuscript of the Dīwān Luγat-at-Turk”, Charisteria Orientalia, Prag, 1965, s. 280–284.
- RUSTAMOV, A., “O perevode ‘Divanu Lugat it-Tyurk’ Mahmuda Kaşgari na russkiy yazık”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 129–139.
- SADBAKASOV, G., “Ob uigurskom perevode ‘Divanu lugat-it-Tyurk’ Mahmuda Kaşgarskogo. Qazaq SSR Ġılım Akademiyasınıŋ Habarları / İzvestiya Akademii Nauk Kazakhskoy SSR, Til, Ädebiyet Seriyası / Seriya Filologiçeskoga, 1982 iv, s. 35–37.
- SAKAOĞLU, Saim, “Dîvânü Lügat-it-Türk’ün Halk Edebiyatı Açısından Taşıdığı Değer”, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bilimleri Dergisi [Sosyal Bilimler Dergisi], [Ord. Prof. Dr. Ahmed Zeki Velidi Togan Özel Sayısı], sy. 13, Erzurum, 1985, s. 301–319.
- SAKAOĞLU, Saim, “Divânü Lûgati’t-Türk’te Türk Halk Şiiri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1991, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1994, s. 97–111.
- SAKAOĞLU, Saim, “Karaman Ağzına Divanü Lügati’t-Türk Açısından Bir Yaklaşım”, Tarih Boyunca Türk Dili Bilgi Şöleni 13–14 Mayıs 1997 Karaman, haz. İsmail Parlatır, İbrahim Birler, Ankara, 1998, s. 122–129.
- SAKAOĞLU, Saim, “Divanü Lügati’t-Türk’teki Bazı Atasözleri Üzerine”, Uluslararası Osmanlı Öncesi Türk Kültürü Kongresi Bildirileri 4–7 Eylül 1988, Ankara, 1997, s. 261–267.
- SAKAOĞLU, Saim, “Dîvânü Lûgati’t-Türk’teki Atasözlerinin Anadolu’daki İzleri”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 36–46.
- SARIHANOV, Mamed, “Mahmut Kaşgarı oğuzlarıñ dili hakında”, Türkmenistanda Ilım ve Tehnika, No. 2, 1999.
- SARIHANOV, Mamed, “Mahmud Kâşgarlı’nın Dîvânü Lûgati’t-Türk Eserinin Türkmenistan’da Öğrenilmesi ve Kullanılışı”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 102–105.
- SCHÖNİG, Claus, “On some unclear, doubtful and contradictory passages in Mahmūd al-Kāşγarī’s ‘Dīwān Luγāt at-Turk’”, Türk Dilleri Araştırmaları, c. 14, İstanbul, 2004, s. 35–56.
- SERTKAYA, Osman Fikri, “Son Bulunan Belgeler Işığında Kâşgarlı Mahmud Hakkında Yeni Bilgiler”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7-8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 130–146.
- SEV, Gülsev, “Divanü Lûgat’it-Türk’te İkilemeler”, TD , c. 88, sy. 634, Ankara, 2004, s. 497–510.
- SÖYEGOV, M., “Mahmut Kaşgarınıñ golyazması: Tapıp göçürenler, tercime ve neşir edenler”, Türkmenistanda Ilım ve Tehnika, No. 4, 2000.
- STEBLEVA, I. V., “Sinkopirovanie slov v poetiçeşkih Tekstah ‘Divan Lugat at-Turk’ Mahmuda al-Kaşgari”, Tyurkologiçeskiy sbornik, 1971, Moskva, 1972, s. 206–212.
- ŞEN, Serkan, “Anlam İyileşmesi ve Kötüleşmesine Divanu Lügati’t-Türk Merkezli Örnekler”, TD , sy. 591, Ankara, Mart 2001, s. 268–275.
- ŞIRALIYEV, M. Ş., “Mahmud Kaşgari kak dialektolog”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 24–30.
- ŞİRVANİ, YU. Z., “Mahmud Kaşkarskiy i ego ‘Divan lugat at-turk’”, Şark Hakikati, Taşkent, No. 3, 1947, s. 35.
- ŞOPOLYO, Enver Behnan, Kaşgarlı Mahmud, İller ve Belediyeler Dergisi, 17 Nisan 1961, s. 115–116.
- TAYMAS, Abdullah, “Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi”, Türkiyat Mecmuası, c. 7–8, İstanbul, 1940–1942, s. 212–252.
- TAYMAS, Abdullah, “Divanü Lûgati’t-Türk Tercümesi”, Türkiyat Mecmuası, c. 11, İstanbul, 1954, s. 75–100.
- TEKELİ, Sevim, “İlk Japonya Haritasını Çizen Kâşgarlı Mahmud”, Erdem, I/3, Ankara, 1985, s. 645–651.
- TEKELİ, Sevim, “The oldest Map of Japan and Mahmud of Kashgar”, Turkish Review Quarterly Digest, c. 1, sy. 5, Ankara, Autumn 1986, pp. 131–138.
- TEKİN, Talat, “Karahanlı Dönemi Türk Şiiri”, TD , sy. 409, Ankara, Ocak 1986, s. 81–157.
- TENİŞEV, E. R., “Ukazatel grammatiçeskih form k “Divanu tyurkskih yazıkov”, Mahmuda Kaşkarskogo”, Trudı İnstituta Yazıkoznaniya AN Kaz. SSR, c. 3, Alma-Ata, 1963, s. 190–212.
- TEZCAN, Semih, “Ein Ghostword von Mahmūd al-Kāşġarī”, Turcica, vol. 28, Paris, 1996, pp. 261–269.
- TOGAN, Zeki Velidi, “Divanü Lugat-it-Türk’ün Telif Senesi Hakkında”, Atsız Mecmua, sy. 16, Ağustos 1932, s. 77-80.
- TOGAN, Zeki Velidi, “Mahmud Kaşgari’ye Ait Notlar”, Atsız Mecmua, sy. 17, Eylül 1932, s. 133–136.
- TOKAT, Muammer, “Divanü Lügat it Türk’te Benzetmeler”, Çağdaş Eleştiri, c. 4, sy. 6, İstanbul, 1985, s. 20–26.
- TOMANOV, M., “Mahmud Kaşkari, Sbornik ‘Velikie uçenie sredney Azii i Kazahstana IX-XIX vv.’”, Alma-Ata, 1964, s. 153-166.
- TOMANOV, M., “Mahmut Kashgari”, Central Asian Review, vol. 13, nu. 4, Londra, 1965, pp. 330–338.
- TOYGAR, Kamil, “Kaşgarlı Mahmud’un Türbesinde”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, c. 1, sy. 3, İstanbul, 1987, s. 12–14.
- TRYARSKİ, Edward, “Amusement, Plays, Games and Sports in Mahmūd al-Kāšġarī’s Dīwān [w:]”, Akta VI Międzynarodowego Kongresu Turkologicznego w Stumbule w 1998 (w druku).
- TRYARSKİ, Edward, “Medical Terminology in Mahmūd al-Qāšγarī’s Dıwān”, Türk Kültürü Araştırmaları, Ahmet Temir Armağanı, c. 30, Ankara, 1992, s. 251–255.
- TUMAŞEVA, Dilara, “Kaşgarlı Mahmud’un Divanü Lügat-it-Türk Eseri ve Sibirya Tatar Şiveleri Sözlüğü”, IV. Uluslar arası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II 24–29 Eylül 2000, Türk Dil Kurumu, c. 2, Ankara, 2007, s. 1817–1824.
- TURGUN, Almas, “Kadımki Uygur Edebiyatı”, Kaşgar Uygur Neşriyatı, Kaşgar, 1988, s. 333–334.
- TÜLÜCÜ, Süleyman, “Dîvânü Lûgat-it-Türk’te ‘Kadın’ için Kullanılan Sözler”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, c. 16, Şubat 1982, s. 137–141.
- TÜRK, Kemalettin, “Türk Dili ve Divanü Lûgat it Türk”, Yeni Malatya, sy. 82, Malatya, 1940.
- TÜRK, Kemalettin, “Futbol, Polo, Boks ve Divanü Lûgat it Türk”, Beden Terbiyesi ve Spor, sy. 24, 1940, s. 10.
- TÜRKAY, Kaya, “Kâşgarlı’nın Derlediği Yansıma Sözcükler”, Ömer Asım Aksoy Armağanı, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1978, s. 241–257.
- TÜRKAY, Kaya, “Kaşgarlı’dan Günümüze Gelen Atasözleri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, Ankara, 1980–1981, s. 39–42.
- TÜRKMEN, Fikret, “Günümüz Halk Şiirinde Kullanılan Şekil ve Türlerin Dîvânü Lûgati’t-Türk’teki İlk Örnekleri”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 30–35.
- UMAROV, E. A. O dvuh otonimah v ‘Divan’ Mahmuda Kaşgari, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 1, Bakı, 1972, s. 103–105.
- ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, “Büyük Türk Dilcisi Kâşgarlı Mahmut –Divanü Lûgat’ı Yazıp Bitirişinin 873 üncü Yıldönümü Münasebetiyle”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, seri: III Mart 1946, sy. 6–7, İstanbul, 1946, s. 625–631.
- VALİDOV, Djemal, “O slovare turetskih yazıkov Mahmuda Kaşkarskogo”, Vestnik Nauçnogo Obşçestva Tatarovedeniya, No. 7, Kazan, 1927, s. 107–112.
- VALİYEV, U. N., “Devanü lügatit türk”da -çi/çi affiksining at Yasaşiga Dair”, Özbek Tili va Adabiyati, No. 3, Taşkent, 1964, s. 74–76.
- VELİYEV, İ. D., “Formı vırajeniya proşedşego vremeni v ‘Divanu lugat it-turk’ Mahmuda Kaşgari, Uçenie zapiski Azerbaydjanskogo gos. Universiteta imeni S. M. Kirova”, Seriya obşçestvennıh Nauk, No. 5, 1968.
- YAYLAGÜL, Özen, “Divanü Lûgati’t-Türk’teki Ad Aktarmalı (Metonymic) Yapılar”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, c. 3, sy. 1, Ankara, 2006, s. 77–88.
- XİN, Wan Yuan-QİNG, Zhou Zheng, “Çin’de ‘Divanu Lugati’t-Türk’ Üzerine Yapılan Çalışmalar”, Çevren Bilim/Kültür Dergisi, c. 18, sy. 81–82, Priştine, 1991, s. 107–112.
- ZEKIEV, Mirfatih Z., “Törki Sintaksik Sistemasınıng Tarihin Öyränüdä ‘Divanu Lûγati-’t-Türk’ Äsäreneng Ähämiyäte, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 409-412. (Kazan Tatarcasından çev.: Semih Tezcan)
- ZEKIEV, Mirfatih Z., “Kâşgarlı Mahmud ve Türk Boylarının Etnik Birliğini Oluşturma Çabaları”, Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, Türk Dil Kurumu-TÜRKSOY, Ankara, 2000, s. 90–95.
- ZIEME, Peter, “Kâşgari ve Türkçe Turfan Metinleri”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 463–468.
- ZIEME, Peter, “Kāsγarī und die Türkischen Turfantexte”, Bilimsel Bildiriler 1972, Türk Dil Kurumu, Ankara, 1975, s. 469–474.

4. Kitap İçinde Bölüm
- ACAROĞLU, M. Türker, Ozanlar ve Yazarlar: Kaşgarlı Mahmud, 2 bs., İstanbul, 1967, s. 96.
- ARGUNŞAH, Mustafa, "Kâşgarlı Mahmut ve Ölümsüz Eseri Dîvânü Lügâti’t-Türk", Sözüm Türkçe Üstüne, Kesit Yayınları, İstanbul 2008, s. 111-126
- BOMBACİ, Alessio, Storia della letteratura turca, Nuova Accademia editorice, Milano, 1962, s. 91–97.
- EKER, Süer, “Erken Dönem: Kâşgarlı Mahmut, Divanü Lügati’t-Türk”, Türk Edebiyatı Tarihi, c. 1, İstanbul, 2006, s. 191–197.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican, “Kâşgarlı Mahmud ve Dîvânü Lûgati’t-Türk”, Büyük Türk Klasikleri, Ötüken-Söğüt, c. 1, s. 118–131.
- “Kâşgarlı Mahmud ve Dîvânü lûgati’t-Türk”, Türk Edebiyatları, Azerbaycan Türk Edebiyatı I., Ankara, 1993, s. 80–92.
- KÂTİP ÇELEBİ, Keşfüzunûn, Milli Eğitim Bakanlığı, c. 1, Ankara, s. 808.
- KÂTİP ÇELEBİ, Keşfü’z-zunun, 5 cilt, çev. Rüştü Balcı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, Ekim 2007, 2160 s.
- MALOV, S. E., Pamyatniki drevnetyurskiy pismennosti, Moskva-Leningrad, 1951, s. 305–315.
- ŞERİPOVA, Z. Y., “Boronğo törki yazma komartkıları. Mexmüt Kaşkarininq ‘Divani löğet et-törk’ esere”, Başkort Edebiyatı Tarixı I, Başkort Kitap Neşriyatı, 1990, s. 43-46.

5. Ansiklopedi Maddesi
- ANA BRITANICA ANSİKLOPEDİSİ, “Kaşgarlı Mahmud”, Ana Yayıncılık, c. 13, İstanbul, 1992, s. 59.
- BÜYÜK ANSİKLOPEDİ, “Kaşgarlı Mahmut”, c. 2, İstanbul, 1980, s. 990.
- CUMHURİYET ANSİKLOPEDİSİ, “Kaşgarlı Mahmud”, Arkın Kitabevi, c. 7, İstanbul, s. 1962.
- GELİŞİM HACHETTE ANSİKLOPEDİSİ, “Kaşgarlı Mahmud”, Gelişim Yayınları, c. 6, İstanbul, 1986, s. 2298–2299.
- HAYAT ANSİKLOPEDİSİ, “Divan Lûgat-it Türk”, c. 3, İstanbul, s. 1515.
- HAYAT ANSİKLOPEDİSİ, “Kaşgarlı Mahmud”, c. 4, İstanbul, s. 1896.
- HAZAİ, György, “Al-Kāshgharī”, EI (New Edition), vol. 4, Leiden, 1979, pp. 699–701.
- KOŞAY, Hamit Z., “Mahmud Kaşgari”, Kazak Sovet Ensiklopediyası, Almatı, 1975, c. 7, s. 533.
- KOŞAY, Hamit Z., “Mahmud Koşgariy”, Uzbek Sovet Entsiklopediyası, c. 7, Toşkent, 1976, s. 91–93.
- KOŞAY, Hamit Z., “Mahmud Kaşgari”, Kırgız Sovet Entsiklopediyası, c. 4, Firunze, 1979, s. 201.
- KOŞAY, Hamit Z., “Maxmud Kaşgari”, Kazak Sovet Entsiklopediyası, c. 7, Almatı, 1975, s. 533.
- MEYDAN LAROUSSE, “Kaşgarlı Mahmud”, Meydan Yayınevi, c. 7, İstanbul, 1990, s. 63.
- TÜRK ANSİKLOPEDİSİ, “Kâşgarlı Mahmud”, c. 21, Ankara, 1974, s. 389–392.
- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANSİKLOPEDİSİ, “Kaşgarlı Mahmud”, Dergâh Yayınları, c. 5, İstanbul, 1982, s. 216–217.
- TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ANSİKLOPEDİSİ, “Divânü lügati’t-Türk”, Dergâh Yayınları, c. 2, İstanbul, 1977, s. 353–356.
- TÜRK VE DÜNYA ÜNLÜLERİ ANSİKLOPEDİSİ, “Kâşgarlı Mahmud”, Anadolu Yayıncılık, c. 6, İstanbul, s. 3166.
- TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ANSİKLOPEDİSİ, “Kâşgarlı Mahmud”, yaz. Ömer Faruk Akün, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, c. 25, Ankara, 1990, s. 9–14.
- TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLÂM ANSİKLOPEDİSİ, “Divânü Lügati’t-Türk”, yaz. Mustafa S. Kaçalin, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, c. 9, Ankara, 1990. s. 446–449.
- TÜRKİYE GAZETESİ REHBER ANSİKLOPEDİSİ, “Kâşgarlı Mahmud”, c. 9, İstanbul, s. 342–343.
- YENİ CUMHURİYET ANSİKLOPEDİSİ, “Kâşgarlı Mahmud”, Arkın Kitabevi, c. 6, İstanbul, 1983, s. 990.
- YENİ TÜRK ANSİKLOPEDİSİ, “Kâşgarlı Mahmud”, Ötüken, c. 5, İstanbul, 1985, s. 1746.

6. Gazete Yazıları
- ARTAM, Nurettin, “Kaşgarlı Mahmud’a göre Türk” Ulus, İstanbul, 13 Haziran 1940.
- ARTAM, Nurettin, “Divanü Lügat it Türk ve Dilimizin Zenginliği”, Ulus, İstanbul, 3 Temmuz 1940.
- ARTAM, Nurettin, “Divanü Lügat it Türk ve Türkçenin Bir Hususiyeti”, Ulus, İstanbul, 5 Şubat 1941.
- ATALAY, Besim, “Divanü Lûgat-it Türk Tercümesinin Tenkidi Dolayısıyla Bay Atıf Tüzüner’e Teşekkür Ederken”, Yeni Sabah, İstanbul, 4, 15, 17 Ekim 1940.
- ATALAY, Besim, “Divanü Lûgat-it Türk Tercümesi Dolayısıyla Dil Süzülmelerine Dair Düşünceler”, Tan, İstanbul, 27 Ağustos 1940.
- ATALAY, Besim, “Divanü Lûgatın Tenkidi Münasebetiyle Nuri Erdoğan’a Cevap”, Yeni Sabah, İstanbul, 2, 6, 7 ve 8 Eylül 1940.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), “Divanü Lugat it Türk Tercümesi Münasebetiyle”, Yeni Sabah, İstanbul, 9–10 Mayıs 1940.
- BİLGE, Rifat (Kilisli), “Divanü Lûgat-it Türk’e ait hatıra notları, Yeni Sabah, İstanbul, 4, 7, 11, 14 ve 18 Ekim 1945.
- DELİLBAŞI, Ali Süha, “Türk Dili Hakkında Düşünceler, Divanü Lügati’t-Türk’ün Tercümesi Münasebetiyle”, Cumhuriyet, İstanbul, 6 Ağustos 1940.
- ERDOĞAN, Mehmet Nuri, “Divanü Lügat it Türk Tercümesi Münasebetiyle”, Yeni Sabah, İstanbul, 28 Ağustos–1 Eylül 1940.
- ESKER, Ramiz, “Mahmud Kaşğari ve onun ‘Divanü lüğat-it-türk’ eseri”, Edebiyyat Qezeti, 19 noyabr 2006.
- GEZGİN, Hakkı Süha, “Divanü Lügati’t-Türk”, Vakit, İstanbul, 9 Eylül 1940.
- “Kaşgarlı Mahmud 1000 Yaşında”, İlk Kurşun Gazetesi, Mart 2008.
- KAFKAS, İ. Gürşen, “Türkçe’nin İlk Dilbilimcisi Kaşgarlı Mahmut”, Cumhuriyet Gazetesi, İstanbul, 31 Mayıs 2008.
- KÖPRÜLÜ, M. Fuat, “Milli Kültürümüzün Eski Bir Abidesi: Divanü Lügat-it Türk”, Cumhuriyet Gazetesi, İstanbul, 24 Nisan ve 1 Mayıs 1933.
- NURHACİ, Haci, “XI. Asırda Uygur Dilci Kaşgarlı Mahmut”, Şinciang Gazetesi, Ürümçi, 2 Mayıs 1980.
- ORKUN, Hüseyin Namık, “Divanü Lugat-it-Türk Tercümesi”, Tasviri Efkâr, İstanbul, 30 Mart 1941.
- SAFA, Peyami, “Türkçenin En Büyük Anıtı”, Cumhuriyet, İstanbul, 21 Haziran 1940.
- SARIHANOV, Mamed, “Mahmut Kaşgarı – beyik alım, kämil mugallım”, Mugallımlar Gazeti, 10 Mayıs 1999.
- ŞEHSUVAROĞLU, Bedri N., “Kâşgarlı Mahmud ve Türklüğe Hizmetleri”, Tercüman Gazetesi, İstanbul, 1 Nisan 1968.
- TALU, Ercümend Ekrem, “Divanı Lûgat-ı Türk”, Son Posta, İstanbul, 26 Haziran 1940.
- TÜZÜNER, Atif, “Divanı Lügat it Türk Tercümesi Münasebetiyle Besim Atalay’ı Tebrik Ederken”, Yeni Sabah, İstanbul, 12, 13, 16, 17, 18, 20, 22, 23 Ağustos 1940.
- ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, “Divanü Lûgat-it Türk’ün Folklor ve Etnografya Bakımından Tetkikine Dair Bir Tercüme”, Bartın Gazetesi, Bartın, 1937.
- VA-NU, “Besim Atalay’ın Lugat-it Türk Tercümesi”, Akşam, 27 Haziran 1940.

7. Tanıtma Yazıları
- CAFEROĞLU, Ahmet, [tan.] “Albert Hermann: Die älteste türkische Weltkarte”, Ülkü Dergisi, c. 9, sy. 52, Ankara, 1937, s. 315–316.
- DOERFER, [tan.] Dankoff R.- Kelly J., “Mahmūd al-Kāšγarī: Compendium of the Turkic Dialects, Part I”, Ural-Altaische Jahrbücher, Neue Folge, c. 4, 1984, S. 276-278.
- DOERFER, [tan.] [tan.] Dankoff R.- Kelly J., “Mahmūd al-Kāšγarī: Compendium of the Turkic Dialects, Part 2-3”, Ural-Altaische Jahrbücher, Neue Folge, c. 5, 1985, s. 297-298.
- EREN, Hasan, [tan.] “Sovetskaya Tyurkologiya Dergisinin Divanü Lûgat-it-Türk Özel Sayısı”, TD , c. 27, sy. 253, Ankara, Ekim 1972, s. 121–124.
- HARTMANN, Richard, [tan.] “Brockelmann, Carl: Mitteltürkischer Wortschatz nach Mahmud al-Kaşgaris Divân Lugat at-Turk”, ZDGM , c. 76, Leipzig, 1930, s. 270–275.
- KRAELITZ, F. V., [tan.] “Carl Brockelmann: Mitteltürkischer Wortschatz nach Mahmūd al-Kašγaris Divân Lûgat at-Türk”, Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes, c. 36, Wien, 1929, s. 331–333.
- RACHMATİ, G.R., [tan.] “Carl Brockelmann: Mitteltürkischer Wortschatz nach Mahmūd al-Kašγarīs Dīvān Lûγat at-Turk”, Ungarische Jahrbücher, c. 10, Berlin-Leipzig, 1930, s. 448–450.
- RÓNATAS, A., [tan.] “Mahmūd al Kašγarī, Compendium of the Turkic Dialect”, ed. and translated with Introduction by R. Dankoff in Collaboration with J. Kelly, Acta Orientalia Hungaricae Academiae Sciantiarum, vol. 40, Budapest, 1986, s. 335–339.
- ROSSİ, Ettore, [tan.] “Carl Brockelmann: Mitteltürkischer Wortschatz nach Mahmūd al-Kašγarīs Dīvān Lûγat at-Turk”, Rivista degli Studi Orientali, c. 13, 1931–1932, s. 311.
- SADBAKASOV, G., [tan.] “Mehmut Keşkerii tyurkii tillar Divani”, Sovetskaya Tyurkologiya, No. 5, Bakı, 1983, s. 96–98.
- SEZER, Engin, [tan.] Divanü Lugati’t-Türk’ün İngilizce Çevirisi”, TD , c. 45, sy. 372, Ankara, 1982, s. 377–378.
- ZETTERSTÉEN, K. V., “Mitteltürkischer Wortschatz nach Mahmūd al-Kāsgarīs Dīvān lugāt at-Türk”, Le Monde Oriental Archives, c. 22, Uppsala, 1928 (basımı 1930), s. 506.

8. Bibliyografik Çalışmalar
- DEDEOĞLU, Behçet, “Kaşgarlı Mahmut Hakkında Bibliyografya”, Çağrı Dergisi, sy. 105, Konya, Haziran 1966, s. 4–8.
- ESKER, Ramiz, “Mahmud Kaşğarinin 1.000 İllik Yubileyine 1.000 Biblioqrafik Göstericisi”, Bakı, 2008, 96 s.
- KARTAL, Ahmet, “Divanü Lügati’t-Türk Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi”, Türk Kültürü, c. 31, sy. 366, Ankara, 1993, s. 624–636.
- SAKAOĞLU, Saim, “Bir ‘Bibliyografya’ Üzerine”, Çağrı, c. 12, sy. 110, Konya, 1 Mart 1967, s. 16–21.
- SAKAOĞLU, Saim, “Kâşgarlı Mahmut ve Eseri Üzerine”, Çağrı, c. 12, sy. 120, Konya, 1 Ocak 1968, s. 13–15.
- SAKAOĞLU, Saim, “Kâşgarlı Mahmut ve Eseri Üzerine Bibliyografya”, Çağrı, c. 12, sy. 126, Konya, 1 Temmuz 1968, s. 8–11.
- SAKAOĞLU, Saim, “Dîvânü Lügat-it-Türk Bibliyografyasına Yeni İlaveler” Türk Kültürü Araştırmaları, c. 11–14, Ankara, 1975, s. 270–280.

9. Özel Sayılar
- Divanü Lûgat-it-Türk Özel Sayısı, Türk Dili, c. 27, sy. 253, Ankara, 1972, 136 s.
- Dil Dergisi Kaşgarlı Mahmut Özel Sayısı, sy. 33, Ankara, Temmuz 1995.
- Sovetskaya Tyurkologiya, No. 3, Bakı, 1972, 159 s + 1 harita. (DLT özel sayısı olarak hazırlanan bu derginin bu sayısında 23 yazı yer almaktadır. Bu dergi Hasan Eren tarafından Türk Dili Dergisinin 253. sayısında tanıtılmıştır.)
- Türk Dil Kurumunun 40. Divan-ü Lûgati’t-Türk’ün 900. yıldönümleri dolayısıyla düzenlenen I. Türk Dili Bilimsel Kurultayına sunulan bildiriler Ankara 27–29 Eylül 1972, Türk Dili Bilimsel Kurultayı, Türk Dil Kurumu, 1975, 575 s. (DLT için özel sayı olarak hazırlanan bu sayıda 1–124. sayfalar arası DLT’ye ayrılmıştır. 1 şiir, 16 makale yer almaktadır.)
- Dîvânü Lûgati’t-Türk Bilgi Şöleni Bildirileri 7–8 Mayıs 1999, TDK-TÜRKSOY, Ankara, 2000, 146 s.
- Türk Dilleri Araştırmaları, yay. Mehmet Ölmez, c. 14, İstanbul, 2004, 240 s. (‘730. yılında Kutadgu Bilig ve Divanu Lugati’t-Türk’ çalıştayında sunulan bildirileri içeren bu sayıda Divanu Lugati’t-Türk ve kaşgarlı Mahmud ile ilgili 4 yazı vardır.

* Bu kaynakçayı ağ sayfamızda kullanmamıza izin veren Prof. Dr. Mehmet Ölmez, Ersin Teres, Dr. Filiz Kiral ve Alman Orient Enstitüsü’ne teşekkür ederiz.



Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati't-Türk ağ kümesinde yer alan bilgiler kaynak gösterilerek kullanılabilir. Kaynak göstermeden alıntı yapacaklar hakkında yasal yollara başvurulacaktır.

Sunuş

Kâşgarlı Mahmud

Kâşgarlı Mahmud'un Türbesi

Divanü Lugati’t-Türk

Söz Varlığından Kültür Dünyamıza

Bulunuş Öyküsünden Yayımlanışına Divanü Lugati’t-Türk

Süreli Yayınlar Veri Tabanında Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk

VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı'ndaki Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk'le İlgili Bildiriler

Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk Kaynakçası

Divanü Lugati’t-Türk Sözlük Veri Tabanı



تولۇق ئوقۇش

KÂŞGARLI MAHMUD VE DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK


Toluq Teksti



KÂŞGARLI MAHMUD VE DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK


KÂŞGARLI MAHMUD
KARAHANLILAR
DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK
TARİH İÇERİSİNDE DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK
DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK'ÜN YAYIMLARI




KÂŞGARLI MAHMUD [1008-1105]


Hüseyin oğlu Kâşgarlı Mahmud [1008-1105] bugün Kırgızistan sınırları içerisinde bulunan Issık Köl yakınlarındaki Barsgan'da doğmuş, çocukluğu Kazakistan ve Çin sınırları içinde kalan İli nehri boyunda geçmiş, 1057 dolayında Bağdad'a yerleşmiştir.
Kâşgarlı Mahmud, Tarım, İli, Çuv ve Sir Derya havzalarındaki Türk diyarlarını bizzat görmüştü. Argu, Çiğil, Kençek, Kıpçak, Oğuz, Türkmen, Uygur ve Yağmaların konuştuğu dilleri bilirdi. Göremediği, aralarına giremediği Başkurt, Kay ve Kırgızlar'dan örnekler vermemiştir. XI. yüzyıl Orta Asyasının Müslüman âlimlerini, kısmen de Budist âlim ve yazarları tanıyordu . Eserinde Arguları, Bulgarları, Hakanlıları, Kençekleri, Oğuz ve Uygurları da konu edinmişti.
Dîvânu Lugâti't-Türk 25 Ocak 1072'de yazılmaya başlanmış, bir kez yazılıp bitirildikten sonra, eklemeler yapılarak dört defa düzeltildikten sonra yeniden yazılmış ve 10 Şubat 1074 pazartesi günü Bağdâd'da bitirilmiştir.
Dîvânu Lugâti't-Türk, Abbasî Halifesi El-Kaim [s:1031-1075] döneminde yazılmış olmakla beraber dönemin halifesi, büyük bir ihtimalle Alp Arslan'ın güveyisi, Muhammed oğlu Ebû 'l-Kâsım Abdullâh Muktedî Kâim bi Emri 'llâh [s:1075-1094]'a 1077'de sunulmuştur.
Dîvânu Lugâti't-Türk'un düzenine el-Cevherî'nin dayısı olan Karaçuklu İbrahim oğlu Ebû İbrâhim İshâk [ö.961]'ın "Dîvânu'l-Edeb fî Bayâni Luğati 'l-'Arab�ı Kâşgarlı'ya örneklik etmiş olmalıdır.
Dîvânu Lugâti't-Türk, Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin de Arapça kadar önemli bir dil olduğunu kanıtlamak amacı ile yazılmıştır.
Kitâbu Cevâhiri'n-Nahv fî Lugâti't-Türk, Türk Dili'nin Nahiv Cevherleri adını taşıyan ve Türk dilinin ilk gramer kitabı olan bu eser ne yazıkki günümüze ulaşamamıştır


KARAHANLILAR (840-1212)


Karahanlılar, önceki Türk devletlerinden farklı olarak, hükümdarların ve halkının çoğunluğunun müslümanlığı seçtiği ilk Türk-İslâm devletidir. Hâkaniye ve İlig-Hanlar adlarıyla da anılan Karahanlı Devleti, başta Karluklar olmak üzere Çiğil, Yağma ve Tuhsı gibi Türk Boylarına dayanıyordu. Karluklar, Balasagun merkez olmak üzere Yedi-su bölgesinde bir eyalet-devlet kurmuşlardı. İslamiyet'i devlet dini olarak benimseyen Abdulkerim Satuk Buğra Han (940 - 955) döneminde Karahanlı Devleti'nin tamamına yakın bir bölümü bu dine geçmiş ve böylece Karahanlılar ilk Müslüman Türk devleti olmuştu. Ancak Karahanlı sınırları içersindeki halkın tamamiyle İslâmiyet'i seçmesi ve ardından Satuk Buğra Han'ın ölümü ile (956) yerine geçen oğlu Baytaş Musa Han bağlı olduğu Doğu Kağanı'nı yenerek hanedanın bu kolunu ortadan kaldırdı ve tüm Karahanlı devletini islamlaştırmayı başardı (960).
Yusuf Kadir Han soyundan gelenlerin yönettiği Doğu Karahanlı devleti, siyasi ve askeri başkent olarak Balasagun ile dinsel ve kültürel merkez olarak da Kaşgar başta olmak üzere Talas, İsficab, Şaş, Doğu Fergana, Yedisu ve Kaşgarya'yı kapsarken; Ali Tigin bin Musa soyundan gelenlerin başında bulunduğu Batı Karahanlı Devleti'nin ise egemenlik sınırları Buhara merkez olmak üzere Hocent'e kadar Batı Fergana ve Maverünnehir bölgeleriydi.Doğu Karahanlı Devleti Sınırları Kâşgar, Fergana, Balkaş gölü civarına kadar uzanmaktaydı. Devletin merkezi zaman zaman Balasagun, Talas ve Kâşgar şehirleri olmuştu. Güçsüz bir hükümdar olan ve iç düşmanlarıyla başa çıkamayan İbrahim'in yardım istediği Karahitaylar, Balasgun'u ele geçirerek onu kentten kovdular. Karahitaylar'a bağlanan Doğu Karahanlı Devletini'nin yeni başkenti Kaşgar oldu. Karahitaylar'a karşı ayaklanan Karluklar'ın üzerine gönderilen İbrahim, onlarla savaşırken öldü (1158). Ardılı olan oğlu Mehmet ll (1158-? ) ve torunu Yusuf ll (?- 1205)'den sonra Karahitay Hakanı Gürhan'ın sarayında rehin olarak tutulan Muhamet Bin Yusuf lll, Karahitaylar'ın denetiminde Kaşgar'da yaklaşık altı yıl kadar saltanat sürdü. Muhammet lll, 1212'de kentte çıkan bir ayaklanma sırasında öldürüldü. Nayman Devleti'nin kurucusu Küçük Han aynı yıl Kaşgar'ı alarak Doğu Karahanlılar'ı ortadan kaldırdı.Batı Karahanlı Devleti Kendisini büyük kağan ilan ederek (1041) doğu hanlığından ayrılan Muhammet Aynüddevle ölünce (1052) ardılı olan kardeşi ibrahim Börtigin Tamgaç Han, Doğu Karahanlılar'dan Şaş, İlak, gibi sınır kentlerini ve Fergana'nın bir bölümünü aldı. Buna karşılık Selçukoğlu Alparslan Bey'e Hutal ile Çağaniyan'ı bırakmak zorunda kaldı(1061). Durumu Abbasi Halifesi'ne şkayeti de bir sonuç vermedi. Ölünce (1068) yerine geçen oğlu I. Nasr'a karşı Şaş ve Tünhas emiri Şuayb ayaklandı. Bu taht kavgasını Nasr kazandıysa da iç karışıklıktan yararlanan Doğu Karahanlılar I. İbrahim'in ele geçirdiği yerleri geri almayı başardılar.
Fergana krallığı. Karahitaylar'ın istilası üzerine (1141) Fergana bölgesinde başkenti Özkent olan bağımsız bir Karahanlı devleti kuruldu. Ali Tigin soyunun bir kolundan gelenlerin yönettiği bu kağanlığın hükümdarları Tuğrul Kara Hakan unvanını taşıdılar. Fergana kağanlığı da Harizmşahlar tarafından ortadan kaldırıldı. (1212).


DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK


Dîvânu Lugâti't-Türk'te 8000 dolayında madde başı bulunmaktadır. Eserin dili Arapça, madde başları Türkçedir. Dîvânu Lugâti't-Türk'te başlıca iki edebî ağız göze çarpar. Biri bugün hâlâ Kâşgar ve dolaylarında kullanılan Doğu (Hakanlı)Türkçesi, öteki de sonraki yüzyıllarda geniş bir edebiyat vücuda getiren Batı (Oğuz)Türkçesidir.
Dîvânu Lugâti't-Türk; Türk kültürü bakımından eşsiz bir değerdir. Bugünkü yaygın Batı dillerinin birçoğunun henüz teşekkül etmediği bir dönemde Türk dilinin yapısını, kurallarını, söz varlığını ve yayıldığı coğrafyayı bilimsel bir disiplinle ortaya koymuştur.
Dîvânu Lugâti't-Türk yalnızca bir sözlük değildir. Türkçenin XI. yüzyıldaki dil özellikleriyle lehçe ve ağız farklarını belirtmesi bakımından ses ve yapı bilgisine ışık tutan bir dil bilgisi kitabı; Türk dünyasının sözcük dağarcığını içeren sözlük; kişi, boy ve yer adları kaynağı; halkbilimi ve halk edebiyatı seçkisi; tarihe ışık tutan kitap; coğrafya ve kavimler bilgisi dallarında bir bilgi dağarcığı; çağın cemiyet yapısını, siyasî ve iktisadî çehresini tanıtması bakımından sosyoloji, iktisat ve hukuk tarihi dergisi; kainat anlayışını yansıtan rehber, dönemin tıp ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi veren bir kaynak; kısacası yer verdiği bilgilerin çeşitliliği itibariyle Türk dili ile yazılmış en eski ansiklopedik eserdir.


TARİH İÇERİSİNDE DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK


Dîvânu Lugâti't-Türk'ün eldeki tek yazması , yazılışından 192 yıl sonra, Sâveli Ebûbekir oğlu Muhammed tarafından 1 Ağustos 1266 Pazar günü Şam'da istinsah edilmiştir.
Yazılışından yaklaşık 850 yıl sonra İstanbul'da ortaya çıkan Dîvânu Lugâti't-Türk, Ali Emiri Efendi tarafından bulunmadan önceki dönemlerde kimi yazarlarca biliniyordu.
İstanbul Fatih Millet Kütüphanesi, Ali Emiri- Arabiat 4189. numarada kayıtlı bulunan, dünyada bilinen tek yazma, büyük boy cilt, 319 yapraktır. Kâğıdı vaktiyle -Çin, Hint, Afgan gibi- doğu ülkelerinde yapılmış olan sağlam ve kalın bir kâğıttır. Yazısı nesihtir.
Eser, Maliye Bakanı Vanlıoğulları'ndan Nazif Paşa'nın mensuplarından yaşlıca bir hanımdan kitapçı Burhan Bey'in aracılığıyla Diyarbakırlı Ali Emiri'ye 1915 [=1331] yılında, İstanbul Sahhâflar Çarşısı'nda otuz altına satılmıştır.


DÎVÂNU LUGÂTİ'T-TÜRK'ÜN YAYIMLARI


1.Arap harfleriyle ilk kez, Devlet-i Âliyye'nin son yıllarında dizilmiştir:
Mahmud bin el-Hüseyn bin Muhamed el-Kâşgarî, Dîvânu Lugâti't-Türk:,
Yay. Ahmed Rif'at [BİLGE] 3 c. İstanbul 1333-1335 [=1917-1919].

2.Türkiye Cumhuriyeti döneminde iki kez tıpkıbasımı yapılmıştır:
a. [KÂŞGARLI MAHMUD]: Dîvânu Lugâti't-TürkTıpkıbasım Faksimile: T.D.K. Yay. 61, Ankara 1941 Alâeddin Kıral Basımevi. [2] s. + 638 tıpkıasım + 5 + 10s.
b. KÂŞGARLI MAHMUD: Dîvânu Lugâti't-Türk Tıpkıbasım/Facsimile: Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990. 1+638 s.

3.Türkçede Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanmştır:
Ahmet Besim ATALAY'ın bu çevirilerden de yararlanarak ortaya koyduğu çevirisi bilimci sayılmakla birlikte yanlışsız da değildir. (Ankara 1939-1941, TDK Yay. 43, 46, 60)

4.Şu ana kadar yapılmış en yetkin çalışma Robert DANKOFF ile James M. KELLY tarafından İngilizce olarak yayımlanmıştır.
al-KÂŞGARÎ, Mahmûd: Compendium of The Türkic Dialects (Dîwân Luğât at-Türk)Edited and Translated with Introduction and Indices Robert DANKOFF in collaboration with James [M.] KELLY / Türk Şiveleri Lügatı (Dîvânü Luğât-it-Türk)İnceleme o Tenkidli Metin o İngilizce Tercüme o Dizinler: Harvard I. Kısım 1982, II. Kısım 1984, III. Kısım 1985. (İki cilt çeviri, üçüncü cilt ise sözlüktür.)

5. Dîvânu Lugâti't-Türk'ün yayımlanmamış Türkçe çevirileri de vardır.
a.Kilisli Ahmet Rifat BİLGE'nin çevirisi 22 defter olup Atatürk kitapları arasında ve bundan çekimlenmiş 5 defter de TDK kitaplığındadır. Hiç birisi yayımlanmamıstır.
b.Konyalı Abdullah Atıf TÜZÜNER'nin çevirisi 7 defter olup TDK kitaplığındadır. Yayımlanmamıştır.
c.İstanbullu Abdullah Sabri KARTER'nin çevirisi 22 defter olup Bursa İl Halk Kütüphanesi'ndedir. 1933 yılında bitirilen bu çeviri de yayımlanmamıştır.

6.Dîvânu Lugâti't-Türk'un öteki Türk dillerine yapılan çevirileri şunlardır:
Özbekçe çevirisi, Mahmud Koşgariy: Türkiy Suzlar Devani: 3 cilt Taşkent 1960-1963.
Yeni Uygurca çevirisi, Mehmut Keşkeri: Türkî Tiller Divânı: 3 cilt, Şincang Halk Neşriyatı, Ürümçi, 1981-1984.
Kazakça çevirisi, Mahmud Kaşkari: Türik Sözdigi: 3 cilt, Almatı, 1997-1998.
Ramiz Esker, Mahmud Kaşgari ve onun "Divanü Lugat-it-Türk� Eseri, Bakı, 2008Bunlardan başka yakın zamanda Rusça ve Farsça çevirileri de yapılmıştır.


http://mahmudelkasgari.com/proje1.php

تولۇق ئوقۇش

buyukumuz - kasgarli mahmud

Toluq Teksti




buyukumuz - kasgarli mahmud


KAŞGARLI MAHMUT


Karahanlılar soyundandır. 1072 yılında yazmaya başladığı eserini 1074'te tamamlayarak Bağdat'ta Abbasî halifesi El-Muktedî Billah'a sunmuştu. Eserin el yazması tek kopyası Fatih Millet Kütüphanesi'nde 1910 yılında bulundu. 1915-1917 yıllarında öğretmen Kilisli Rifat Efendi'nin çevirisi üç, Besim Atalay'ın çevirisi ise beş cilt olarak basıldı.Karahanlılar döneminde yetişen ve ilk Türk dil bilgini olan Kaşgarlı Mahmut’un doğum tarihi, kesin olmamakla birlikte 1025 olarak biliniyor. Babası Barsaganlı bir bey idi. 1071-1077 arasında Bağdat’ta bulunan Mahmut, Türk kültürünün Araplara tanıtılmasında büyük rol oynadı.
İbn-i Fadlan, Gerdizi, Tahir Mervezî, Muhammed Avfî ve Beyhakî gibi kendi döneminin Türk hayat ve cemiyetleri üzerine eğilen ünlü alimleriyle birlikte Türk illerini adım adım dolaşan Kaşgarlı Mahmut, çalışmalarında Türkçe’yi resmi dil olarak kabul eden Karahanlı Devleti’nden de büyük destek gördü.Türkçe’nin serpilip gelişmeye başladığı o dönemde, Mahmut’la birlikte Balasagunlu Yusuf Has Hacib de Türk diline büyük hizmet etti. Bu iki Türk alimi, ortaya koydukları eserlerle, Türk dil birliğinin sağlanmasına önemli katkılarda bulundular.Aynı zamanda filolog, etnograf ve ilk Türk haritacısı olan Kaşgarlı Mahmut, Divân-ı Lügati’t-Türk adlı eserinde; yaşadığı devirdeki Türk illerinin ve boylarının kullandığı ağızları canlı olarak tespit etti.

Oğuz Türklerinin 24 boyu ile ilgili şemayı da verdiği eserinde, Türkçe’nin zenginliğini ve Arapça ile Farsça yanındaki değerini ispata çalışan Mahmut, ayrıca Türkçe’yi Araplara öğretmek gayesiyle Kitâbu Cevâhirü’n-Nahvi Lügâti’t-Türk adlı gramer kitabını yazdı.

Divân’ında Türk dilinin grameri yanında, Türk yer adları, Türk damgaları ve Türk topluluklarını da etraflı şekilde anlatan Kaşgarlı Mahmut, ömrünün sonlarına doğru tekrar memleketi Kaşgar’a dönerek, tahminen 1090’da burada vefat etti. Doğu Türkistan’da bulunan Kaşgar şehrine 35 kilometre uzaklıktaki Azak köyünde olan kabri, 1983 yılı Temmuz ayında bulundu. Türk illerini, obalarını ve bozkırlarını birer birer dolaşan ve Türk dili ve kültürüne ait topladığı malzemeyi titizlikle inceleyerek eserlerine alan Kaşgarlı Mahmut; Türk, Türkmen, Oğuz, Çiğil, Yağma ve Kırgız boylarının ağız ve lehçelerini karşılaştırmalı olarak işledi. Ona göre; Türk lehçelerinin en kolayı Oğuz lehçesi, en dürüst ve kullanışlısı Yağma ve Tuhsi şivesi, en edebisi ise Kaşgar Türkçesidir.

Divân-ı Lügati’t-Türk, bir önsözle sözlük kısmından meydana gelmiştir. Önsözde yazar Türk dilinin tarifini, lehçelerinin özelliklerini sayar ve dilbilgisi kurallarını, Arapça’dakilere kıyasla gösterip tespit eder. Ana dilinin Arapça’dan çok üstün olduğunu söyler ve örnekler verir. Bu arada, o bilgileri nasıl elde ettiğini, nasıl bütün memleketleri gezip dolaştığını da anlatır. İkinci, yani sözlük bölümü, Türkçe kelimelerin Arapça izahlarını kapsar. Bu nedenle, eser, Arapça yazılmış bir Türkçe sözlüktür. Ya da Türkçe’den Arapça'ya sözlüktür. Arapça dilbilgisindeki şekillerine göre sıralanmış 7500'den fazla kelime hakkında açıklama yapılmıştır.

Büyük bilgin bu açıklamaları yaparken kelimelerin nerelerde ve hangi anlamlarda kullanıldığını göstermiştir. Bu esere ve onu izleyen başka eserlere kadar yazılı edebiyat örneklerimiz bilinmediği için, daha önceki yüzyıllara ait sözlü edebiyat örneklerini Kaşgarî'nin kitabından öğrenmekteyiz. Sagu denilen ağıtlar, koşuk dediği koşmalar, sav dediği atasözleri ve nazım şekillerinden başka verdiği dersten örneklerine bakarak meselâ Alp Ertunga adındaki destanlaşmış kahramanın varlığını da yine Divân-ı Lügati’t-Türk'ten öğrenmiş bulunuyoruz. Bu sebeplerden dolayı Kaşgarlı Mahmut'un Divân-ı Lügati’t-Türk'ü hem dil, hem edebiyat, hem toplum ve sosyoloji tarihimiz bakımından çok önemli belgeleri toplayan bir kaynaktır.

Ancak bu kaynak eser 1910 yılına kadar bilinmiyordu. Gerçi Kâtip Çelebi'nin Keşfüzzünûn adlı bibliyografyasında Kaşgarlı Mahmut'tan da söz edilmiştir. Ama bu bilgi çok sınırlıdır. Vanizade Nazif Paşa'nın yakınlarından bir hanım, 1910 yılında İstanbul'daki Sahaflar Çarşısı'nda dolaşırken bu dev eseri tozlu raflarda bulmuş, satın almak istemiştir. Elindeki ganimetin kadrini ancak o zaman anlayan kitapçı, kitabın fiyatını 25 altına kadar yükseltmiş, hanım da kitabı alamamıştır. Ancak işi Maarif Nezareti'ne duyurmuştur. “Ne olduğu belirsiz bir kitaba avuç dolusu altın verilemeyeceği” gerekçesiyle Maarif Nezareti, eseri satın almayı reddetmiştir.

Haber, kitap delisi merhum Ali Emiri Efendi'ye intikal etmiştir. Kitaplarını millete hediye ederek Fatih Millet Kütüphanesi'ni kurmuş ve ilk müdürlüğünü yapmış olan Ali Emirî Efendi, kitapçıyı getirtmiş, eseri inceledikten sonra adamı kütüphaneye kilitleyerek para tedarikine çıkmıştır. İşte böyle borç harç satın alınan Divân-ı Lügati’t-Türk, uzun zaman Ali Emiri Efendi'nin kıskanç titizliğiyle kütüphanede saklanmıştır. Ali Emirî Efendi, eserin basımına ancak Sadrazam Talat Paşa'nın ricası üzerine razı olmuştu. Eldeki yazma, Kaşgarlı Mahmut'un el yazısı olmamakla beraber ondan 192 yıl sonra Şam’lı Mehmet adında usta bir hattat tarafından yazılmış yer yüzündeki tek nüshadır.

Kaşgarlı, eserini Araplara kabul ettirmek için iki yerde; Peygamberin iki hadisini zikreder ki, şunlardır:
“Yüce Tanrı: Benim bir ordum vardır ki onlara Türk adını verdim. Onları doğuda birleştirdim. Bir millete kızarsam cezalandırmak görevini onlara veririm...” buyurmuştur.
“Yüce Tanrı: Türkçe öğreniniz, çünkü Türkçe’nin uzun bir saltanatı vardır...” diye buyurur.

Divanü Lügati't-Türk dünyanın her yanında, Türkoloji ilmiyle uğraşan pek çok bilgin için paha biçilmez bir kaynak olmuştur. Üzerinde şimdiye kadar yerli, yabancı, uzmanlar çok çeşitli incelemeler yapmışlardır.


http://turkceogren.5d6d.com/thread-86-1-1.html
تولۇق ئوقۇش

باكۇ سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتىدا مەھمۇد كاشغەرىي

Toluq Teksti



باكۇ سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتىدا مەھمۇد كاشغەرىي


ئۇلۇغ ئالىم، تىلشۇناس مەھمۇد كاشغەرىي تۇغۇلغانلىقىنىڭ 1000 - يىللىقى مۇناسىۋىتى بىلەن بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى 2008 - يىلىنى «مەھمۇد كاشغەرىي يىلى» دەپ ئېلان قىلغاندىن كېيىن، ئۆتكەن يىلى پۈتۈن دۇنيادا، بولۇپمۇ تۈركىيىدە ۋە تۈركىي جۇمھۇرىيەتلىرىدە مەھمۇد كاشغەرىينى خاتىرىلەش ئۈچۈن ھەر خىل ئىلمىي يىغىنلار چاقىرىلغان ئىدى.
بۈگۈن، يەنى 2009- يىلى 2 - ئاينىڭ 20 - كۈنى ئەزەربايجاننىڭ پايتەختى باكۇدىكى سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئۆتكۈزۈلگەن. باكۇ سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتى تۈركىيە تەتقىقات مەركىزى تەرىپىدىن چاقىرىلغان مەھمۇد كاشغەرىي ناملىق بۇ ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنىغا باكۇ سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتى ئوقۇتقۇچى - ئوقۇغۇچىلىرى، ئەزەربەيجان پەنلەر ئاكادېمىيىسى قول يازمىلار ئىنستىتۇتى مەسئۇلى پروفېسسور دوكتور تەرلان قۇلىيېف، سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتى تۈركولوگىيە فاكۇلتېتى مۇدىرى پروفېسسور دوكتور نۇرىدە نەۋرۇزوۋا، سىلاۋ ئۇنىۋېرسىتېتى تۈركىيە تەتقىقات مەركىزى مۇدىرى پروفېسسور دوكتور ئايگۈل ھاكېيېۋا ۋە باكۇ دۆلەت ئۇنىۋېرسىتېتى ئوقۇتقۇچىسى دوكتور رامىز ئەسكەر قاتارلىق كىشىلەر قاتناشقان ۋە سۆز قىلغان.

بۇ يىغىندا «تۈركىي تىللار دىۋانى»نى ئەزەربەيجان تىلى بىلەن رۇس تىلىغا تەرجىمە قىلغان، «تۈركىي تىللار دىۋانى» ھەققىدە 4 كىتابى نەشر قىلىنغان دوكتور رامىز ئەسكەر ئەپەندى «2008 - يىلىدا ‹تۈركىي تىللار دىۋانى› ۋە مەھمۇد كاشغەرىي ھەققىدە ئېلىپ بېرىلغان پائالىيەتلەر» تېمىسىدا، پروفېسسور نۇرىدە نەۋرۇزوۋا خانىم بولسا «مەھمۇد كاشغەرىينىڭ ئەسىرى ‹تۈركىي تىللار دىۋانى›نىڭ قىممىتى» تېمىسىدا، پروفېسسور تەرلان قۇلىيېف ئەپەندى بولسا «تۈركىي تىللار دىۋانىنىڭ ئەھمىيىتى» ھەققىدە سۆز قىلغان.

يىغىن ئاخىرىدا ئوقۇتقۇچى - ئوقۇغۇچىلار قىزغىنلىق بىلەن مۇتەخەسسىسلەردىن «تۈركىي تىللار دىۋانى» ۋە ئۇيغۇرلار ھەققىدە سوئاللار سورىغان.
بۇ ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنىدا سۆز قىلغانلار ئۇيغۇرلارنىڭ بۈگۈنكى ۋەزىيىتى ھەققىدىمۇ توختالغان.


http://bbs.xabnam.com/read.php?tid-97445-fpage-2.html

تولۇق ئوقۇش